Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yenidoğan Dergisi
Yazarlar: M. Arif AKŞİT, Mehmet KUŞKU, Ömür ŞAYLIGİL, Nurettin BAŞARAN
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Farkındalık,Etik ilkeler,Birey haklarının önceliği
Özet: Amaç: Sorun, kusur ve engelli olan bireyler açısından durumlarını algılamak, farkındalık konusunda bir düşünce yaklaşımı yapılmıştır. Bu Bölüde özet halinde “Farkındalık İlkeleri” sunulmakta, “Farkındalık Boyutu üzerine Düşünceler” ise ikinci Bölümde sunulmaktadır. Dayanaklar/Kaynaklar: İnsan Hakları ve Birey Hakları temelinde yaklaşım yapılmıştır. Felsefe görüşleri açısından etik kavramlar oluşturmaya çalışılmıştır. Giriş: Bazı vurgular yapılarak değerlendirme öne çıkmaktadır. Genel Yaklaşım; Yaklaşımlarda bazı boyutlar, 1) Farkındalık üçüncü gözden, objektif, bilimsel olarak bakabilmektir. 2) Bireyin hakları ve bireyin bağımsızlığının esas olduğu algılanmalıdır. 3) Farkındalık belirli bir süreç değil, tüm yaşam buna göre bireye göre farklı yapılanmalı olduğu algılanmalıdır . 4) Farkındalık ile farklı fizyolojik yapıyı, cinsiyeti ve diğer özellikleri görmek ve ayrıştırmak değildir. Tüm insanlar eşit, özgün ve bağımsız olduğunu algılamak farkındalıktır. 5) Gruplandırma, kabile olarak tanımlama, izolasyon ve ayrıştırma insan hakları temelinde de farkındalık değildir . 6) Farkındalık oluşturmayan, eğitim değil, ancak öğretim, bilgilenme olabilir. 7) İnsanlar, kendileri ile diğer bireyler arasında hakları, hak edişe göre yapılandırmalıdırlar. 8) Kibir, benliği üstün göstererek, farkındalıktan sapmamıza neden olabilmektedir. 9) Gerçeğin, değerlerin farkındalığı önemlidir, öz benliğin bakışı değil, objektif olmak için bu gereklidir. 10) Sosyal konum ve eğitim bireyin farkındalığına olumlu olduğu kadar olumsuz da etkileyebilir, gerçekten uzaklaştırabilirler. 11) İlim ve irfan, aydınlanma talebinde olanlara farkındalık içinde olmalarının katkısı olur. 12) Farkında olmamızı sağlayan temel faktör eğitim olmaktadır. 13) Gerçeği inkâr, kabul etmeme değil, onu algılama, farkında olmak demek, ona teslim olma da değildir. 14) Peşin hüküm sizi zarara ve zulme götürebilir. 15) Temiz, iyi ve etik ilkeler, insanlık üzere olmak, çalışarak değer üretmek bir insanın insanlık görevi olmalıdır. 16) Aklı kullanan sonucu önceden tahmin edebilir. 17) Doğanın oluşturduğu boyut, bilim dışı açıklama ile gerekçelendirilemez. 18) Yanlış yolda giden, doğru hedefe ulaşamaz. 19) İnsan özel, özgün ve tektir, yaklaşımlarda bu özellikler olmalıdır. 20) Etik kavramlar doğru veazından zarar vermeme üzerinedir, bunu algılayan kişi farkındalık olarak doğru ve gerçek peşinde olmaktadır. 21) Sorunda değil, sağlıklı iken de sağlık yaklaşımlarını yapmak, checkupları yapmak bir farkındalık boyutudur. 22) Canlılar için farkındalık; yaratılmış olarak varlıklarını algılamaktır, ayrıca ancak yaşama süresi kadar bu Evrende bulunacaklardır. 23) Değerleri, değeri kadar yorumlanmalı, abartma ve küçültme ile farkındalığı bozulmamalıdır. Yaklaşım: Bireylerin farkındalığı kendilerine de empati ile objektif olarak bakabilmektir. Bu bakışın insanlık değerleri ve etik ilkeler olmalıdır. Sonuç: Farkındalık insanın insan olduğunun algılamasıdır. Sorun, kusur ve engelli olan bireyler açısından ise bu daha öne çıkmaktadır. Yorum: Etik; a) doğru nedir prensipleri ele alarak, b) birey ve durum açısından ne yapmalıyım eylemi sorgulamak olduğuna göre, farkındalık kavramı bir düşünce boyutu olarak irdelenmektedir.