Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yenidoğan Dergisi
Yazarlar: M. Arif AKŞİT, Mehmet Erdal ÇAM
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Birey hakkı,Yaşam hakkının hukuksal yapısı,Bilgilenme ve rıza,Aşı ve sezarykonusunda Anayasa Mahkemesi kararları
Özet: Amaç: Hukuk literatürü yerine Tıbbi Yayınlar temelinde Yenidoğan ve özellikle Prematüre bebeklerin yaşam hakları konusunda bazı vurguların Ülkemiz Adalet Sistemini ile uyum sağlamadığı, Anayasa Mahkemesi Kararları temelinde, farklı anlamlara neden olmaktadır. Bu açıdan Yaşam Hakkı, yasal mevzuat temelinde irdelenmektedir. Hukuk temelindeki maddeler, Tablo formatında verilerek, anlaşılması ve kullanılma kolaylığı sağlanmıştır. Dayanaklar/Kaynaklar: Yaşam Hakkı temelinde gözlenen Anayasa, Avrupa Konseyi, İnsan Hakları Kararları, Yasa, Bildirgeler, olguların yasal mahkeme sonuçları gibi kaynaklar temel alınmıştır. Giriş: Canlıların varlığı ancak Yaşamaları ile olanaklı olduğu için, Yaşam Hakkıyüce bir kişisel haktır, tüm kamu, kurum ve kuruluşlardan da korunması gereklidir, sağlık elemanları bunun savunucusu, avukatı rolünü yüklenirler. Bu yapının hukuksal derinleştirmesi sunulmaktadır. Genel Yaklaşım; Bireyin hakkı öncelikli olması, bunun örf, gelenek veya başkalarının etkisi ve ikna ile bozulmaması veya etkileşim içinde olmaması gerektiği, ancak bilgilenme ile rızası ile beden bütünlüğü üzerinde etkileşim olabileceği bilinmelidir. Ceza Kanunları bilinmesi zorunludur, bilmemek mazeret olarak görülemez. Başlıca boyutlar: Anayasa, Genel Konsey Raporları, İnsan Hakları gibi temel hukuk yapısı ile konu irdelenmektedir. Yaklaşım: Temel alınan yaklaşım hukuk yapısı esasında, etik ilkeler ve bildirgeler olmaktadır. Sonuç: Her birey, durum ve şartlar kendine özgüdür, benzer olanlar aynı anlamında ele alınamaz. Bu açıdan yaklaşımlarda ancak genel prensipler söylenebilir ve a) Doğru Nedir kavramı üzerinde yaklaşım irdelenirken, b) Ne Yapmalıyım konusu ise özgün ve özerk karar ile oluşturulmalıdır. Sağlık elemanları bu açıdan hakları koruyan ve savunan kişi olarak görev verilmekte, zarara sessiz kalamayacakları özel TCK Yasaları ile belirtilmektedir. Yorum: Zarar vermeme, Yaşam Hakkındaönemli öncelik olup, ortada şüphe, kanıta dayalı olmalı, bunların çözümü de hukuk yapısı içinde oluşturulmalıdır. Hekim karar veren değil, hukuka başvuran ve mahkemelere bilirkişi ve görüş sunan olmalıdır. Bu açıdan, hekim ancak kesin zarar varsa savunma yapar, ancak çoğunlukla, sadece olguda tüm sağlık elemanları ile ayrı ayrı olarak, yaklaşımı açıklamalı, amaç ve güdü ile izlemi sunmalıdır.