Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi
Yazarlar: Mesut ŞİMŞEK
Konular:Fiziki Coğrafya
DOI:10.46453/jader.949862
Anahtar Kelimeler:Paleovadi,Yüzey Karstlaşması,Orta Toros Dağları,Silifke-Gülnar Platosu.
Özet: Toros Dağları sahip olduğu litostratigrafik, tektonik ve iklimsel özelliklerinden dolayı yüksek oranda karstlaşmaya maruz kalarak kendine has karakteristik yer şekillerine sahip olmuştur. Mikro boyuttan makro boyuta kadar, yer üstü ve yer altı tüm karstik şekilleri barındıran Toroslar Dağları’nda çözünme dolinleri ve paleovadiler önce çıkan şekillerin başında gelmektedir ve bu iki şeklin gelişimi arasında yakın bir ilişki vardır. Bu çalışmada Silifke-Gülnar arasında kalan plato alanını şekillendiren fluviokarstik süreçler açıklanmıştır. Paleovadi ve dolinlerin alansal dağılış özellikleri hava fotoğrafları, uydu görüntüleri ve 1/25.000 ölçekli topografya haritaları temelinde incelenmiştir. Plato yüzeyindeki 330 km2’lik alan içerisinde toplamda 862 dolin haritalandırılmıştır. Maksimum dolin yoğunluğu Miyosen neritik kireçtaşları üzerinde 20 dolin/km2’ye kadar ulaşmaktadır. Büyük bölümü Göksu Nehri ve Sipahili Deresi’nin eski akaçlama sistemine ait olan yüksek düzlüklerde izole olarak korunmuş 1845 paleovadi segmenti tespit edilmiştir. Alandaki maksimum paleovadi yoğunluğu 1100 m/km2’ye kadar çıkmaktadır. Çalışma alanında paleovadi yoğunluğu ile dolin yoğunluğu aynı oranda artmaktadır. KB-GD ana orografik hattın aksine, karstik şekillerin baskın yönelimini, KD-GB yönünde, silsileyi dik kesen, eski bir drenaj ağı belirlemiştir. Bu durum karstlaşma deseni üzerinde stratigrafi ve tektonizma kadar flüviyal süreçlerin de etkili olduğunu göstermektedir.