Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi
Yazarlar: Tunahan AYKUT, Hüseyin TUROĞLU
Konular:Fiziki Coğrafya
Anahtar Kelimeler:Tektonik Yapı,Yapısal Jeomorfoloji,Monoklinal Yapı,Uygulamalı Jeomorfoloji,Litolojik Yapı
Özet: Çalışma alanı, Trakya Yarımadası’nın Türkiye sınırlarında kalan kısmının kuzeybatısında, Edirne şehir merkezi ile Lalapaşa ilçesi arasında (41°39’-41°52’ Kuzey enlemleri ve 26°33’-26°46’ Doğu boylamları) yer alır. Hem litolojik özellikler ve hem de tektonik aktivite, çalışma sahasının karakteristik monoklinal yapı özelliklerini kazanmasında yönlendirici rol oynamıştır. Bu çalışmada; Edirne-Lalapaşa arasındaki monoklinal yapının jeomorfolojik özellikleri belirlenerek, bu özelliklerin uygulamalı jeomorfoloji açısından değerlendirmesinin yapılması amaçlanmıştır. Yüzey analizleri ve hidrolojik analizler için 1/25.000 ölçekli topografya haritası, 1/100.000 ölçekli jeoloji haritası kullanılarak veritabanı oluşturulmuş, analizler ArcGIS 10.2 yazılımı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Saha çalışmalarında; tabakaların doğrultu, eğim açısı ve eğim yönü özellikleri “Brunton Tipi Jeolog Pusulası” kullanılarak ölçülmüştür.UTM koordinatı olarak lokasyon tespiti GarminEtrex 10 El GPS cihazı ile yapılmıştır. Arazi kullanımı-arazi örtüsü özelliklerinin belirlenmesi amacıyla güncel uydu görüntüleri kullanılarak uzaktan algılama verileri üretilmiş ve haritalanmıştır. Bu haritalar arazi çalışmalarıyla doğrulanmış ve detaylandırılmıştır. Sonuç olarak, çalışma alanındaki litolojik ve tektonik yapısal özelliklerin ve bu özelliklere bağlı olarak şekillenen yapısal jeomorfolojinin ulaşım hatlarının dağılış özelliklerini, tarım faaliyetlerini, yerleşmelerin mekânsal dağılışlarını, yeraltı ve yerüstü su kaynaklarının karakteristiklerini; dolayısıyla bu kaynaklara ulaşım ve kullanım olanaklarını etkiledikleri görülmüştür. Arazi kullanım şekillerinin, çalışma sahasının yapısal jeomorfoloji ve onunla ilişkili olarak gelişen hidrografik özelliklerin sunduğu imkânlara bağlı olarak şekillendiği, bu özelliklerin uygulamalı jeomorfoloji için yönlendirici ve kontrol edici bir rol oynadığı anlaşılmaktadır.