Geriatrik Bilimler Dergisi
Yazarlar: Hale TURHAN DAMAR, Özlem BİLİK
Konular:Tıp
Anahtar Kelimeler:Yaşlı hasta,Ağrı,Artroplasti
Özet: Amaç: Bu çalışmanın amacı, artroplasti ameliyatı olan yaşlı hastaların yaşadıkları ağrı şiddeti ve etkileyen faktörleri incelemektir. Gereç ve Yöntemler: Bu araştırma kesitsel tanımlayıcıdır. Veriler Şubat 2014-Nisan 2015 arasında bir üniversite hastanesinin Ortopedi ve Travmatoloji Kliniğinde toplanmıştır. Verilerin toplanmasında “Sosyodemografik ve Klinik Özellikler Formu”, “Kısa Ağrı Envanteri” ve “Hastane Anksiyete Depresyon Ölçeği” kullanılmıştır. Örnekleme çalışmaya katılmayı kabul eden 128 yaşlı hasta dâhil edilmiştir. Etik kurul ve kurum izni ile hasta onamı alınmıştır. Bulgular: Çalışmadaki artroplasti ameliyatı olan yaşlı hastaların yaş ortalaması 71,05±6.21 (min=65, max=86) olup, katılımcıların %75,0’i kadın, %48,4’ü ilköğretim mezunu, %54,7’si total kalça artroplasti ameliyatı olmuştur. Araştırmaya katılan hastaların son 24 saat içindekötü ağrı puan ortalamasının 8,17±2,45 (min=0, max=10), son 24 saattehafif ağrı puan ortalamasının 3,16±2,18 (min=0, max=8) olduğu belirlenmiştir. Artroplasti ameliyatı geçiren yaşlı hastaların hastane anksiyete ve depresyon puan ortalamaları sırasıyla 11,48±5,36 ve 8,74±5,25’dir. Ameliyat sonrası yaşlı hastaların anksiyete varlığına göre ağrı şiddeti (şu andaki) puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu saptanmıştır (t=-2,05; p=0,04). Cinsiyet, eğitim durumu, yapılan ameliyat ve depresyon varlığı ile ağrı şiddeti (şu andaki) arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı belirlenmiştir (p>0,05). Total diz artroplastisi yapılan hastaların total kalça artroplastisi yapılanlara göre ağrı şiddeti istatistiksel olarak anlamlı olarak daha yüksektir (t=4,01, p=0,00). Sonuç: Artroplasti ameliyatı olan yaşlı hastaların ameliyat sonrası şiddetli ağrı yaşadıkları saptandı. Yaşlı hastaların ağrı yönetiminde kombine tedavi kullanılması ile yaşlılar daha az ağrı yaşayabilir. Ameliyat öncesi ve sonrasında anksiyeteyi yönetmek ağrıyı azaltabilir. Bu nedenle yaşlı hastaların ameliyat öncesi eğitimlerinde etkili ağrı yönetimine yer verilmesi önerilebilir.