Folklor Akademi Dergisi

Yazarlar: Hatice Feriha AKPINARLI, Pınar ARSLAN

Konular:-

Anahtar Kelimeler:Türk halı sanatı,Döşemealtı halıları,Motif,Kuş motifi

Özet: Geçmişten günümüze zengin motif, desen ve kompozisyon özelliğine sahip, her biri birbirinden farklı olan Türk halıları, Anadolu’da birçok merkezde dokunmaya devam etmektedir. Yöre kadınının el maharetiyle dokunan bu halılar Türk halı sanatına dairgüzel örnekleri oluşturmaktadır. Birçok yörede halı dokumacılığı hem bir sanatsal uğraş, hem de geçim kaynağı olarak sürdürülmektedir. Bu yörelerden birisi Antalya Bölgesi’nde yer alan halı dokumacılığı ile ünlü Döşemealtı ilçesidir. Döşemealtı halılarında birden çok motife rastlamak mümkündür. Genellikle soyut anlatımın yer aldığı halılarda kullanılan motifler el, şıngır, deve, akrep, heybe suyu vb.dir. Ancak kimi zaman soyut anlatımın yanı sıra hayvan figürleri de halılarda görülmektedir. Döşemealtı halılarında yer alan ruhu, ölümsüzlüğü, sevinci ve mutluluğu temsil eden kuş motifleri ise çeşitli kuş türleri veya kuşların uzuvları (kuş ayağı ,kuş çırnağı, kuş gagası, kuş gözü v.b) şeklinde kullanılmaktadır.             Araştırma kapsamında incelenen yörede yapılan alan çalışması sonucunda, hayvan figürünü somut olarak yansıtan kuş motifli halı tekniğiyle dokunmuş ürünler tespit edilmiştir. Kuş motifi mitolojide çok farklı anlamları ve inanışları simgelemektedir. Bu çalışmada kuş motifinin özellikleri genel açıdan değerlendirilmiş ve kuş motifinin farklı biçimde kullanıldığı, 4 farklı motif özelliğine sahip Döşemealtı halı örneği motif ve kompozisyon özellikleri açısından ayrı ayrı ele alınmıştır.    

---