Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Akademik Dergisi
Yazarlar: ["Eda YILDIZ"]
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Anayasaya Uygun Yorum,Katı Yorum,Metinsel Yorum,Hermenötik,Hakkın Özü
Özet: Yasa metinlerinin kamu makamlarınca yorumlanış biçimi, temel hak ve hürriyetlerin kullanımına önemli etkiler yapmaktadır. Hakların normatif ve içtihadî içeriğinin yasaların yorumunda dikkate alınmasının, bireyler bakımından hayatı kolaylaştırması muhtemeldir. Zira hayatın dinamizmi karşısında bireylerin ve onlar çevresinde gelişen hayat olaylarının normlarla karşılaşma biçimi değişkenlik göstermektedir. Söz konusu değişkenlik karşısında yasa metinlerinin anlaşılma biçimlerinin değişip değişmeyeceği, davalara bakan yargıçların tutumuna göre belirlenmektedir. Bu tutumun oluşmasında yargıçların yasaya ve onun yorumuna yaklaşım tarzı önem arz etmektedir. Söz konusu insan hakları hükümlerine uygunluk olduğunda yasa metninin anlamının bireylerin subjektif durumları gözetilerek belirlenmesi anlamına da gelebilecek Anayasa’ya uygun yorum, hukuk uygulamacılarının önemli bir kesimi tarafından yadırganmaktadır. Bu çalışmada, genel anlamda Anayasa’ya uygun yorumun anlamı ve yorum teorileri arasındaki konumu incelenecek, Anayasa Mahkemesi’nin Türk hukuk düzenine içtihadıyla getirdiği insan haklarına uygun yorum modeli ve bu çerçevede ortaya koyduğu katı yorum konsepti mercek altına alınacaktır. Bireysel başvuru yolunun ikincilliği kuralı ve Anayasa Mahkemesi’nin ihlal kararlarının bağlayıcılığıyla ilgili tartışmalar gözetildiğinde Anayasa Mahkemesi’nin çabasının sonuç verir nitelikte olup olmadığı soruları cevaplanmaya çalışılacaktır.