Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Akademik Dergisi
Yazarlar: Yavuz BAYRAM
Konular:Hukuk
Anahtar Kelimeler:Medya,Şiddet,Medya İçeriği,İnsan Hakları
Özet: Yirminci yüzyıl başlarında kitleselleşen yazılı basının tiraj uğruna daha çok şiddet içen haberlere yer vermesi ve 1940’larda Batıda yaygınlaşmaya başlayan televizyonun sıradan insanın gündelik yaşamında çok da deneyimleyemediği şiddet içeren sahneleri insanların salonlarına taşıması, şiddeti birey için George Gerbner’in deyimiyle vekaletsel deney kaynakları olan medya ile tecrübe ettiği bir kavram haline getirmiştir. Kapitalist üretim ilişkilerinde makinenin çarkları pozisyonuna indirgenip değersizleştirilen birey yaşamında şiddetin değişik türlerinin sebeplerini araştırmak bilim insanlarına düşmüştür. Özelikle Chicago sosyologları ve psikolojiden hukuka kadar değişik bilim dallarındaki araştırmacılar sıradan insanın görünürde müreffeh olan Batılı şehirlerde şiddete niye yöneldiklerinin cevabını bulmaya çalışmışlardır. Bu bilim insanlarından bir kısmı da medyanın şiddeti nasıl beslediğini ve yaydığını ortaya çıkarmanın uğraşı içine girdiler. Söz konusu bilimsel çabalar Batıda yirminci yüzyılın başlarından itibaren başlarken, günümüzde de önemli bir araştırma alanı olarak varlığını korumaktadır. Medyanın şiddeti ne ölçüde beslediği, şiddetin medya içeriğine hangi şekillerde ve nasıl yansıdığı, şiddetin medya araçlarınca nasıl olağanlaştırıldığı ve çerçevelendiği medya-şiddet ilişkisinde üzerinde durulması gereken başlıkların sadece birkaçını oluşturmaktadır. Medya zaman zaman şiddetin üreticisi ve taşıyıcısı olduğu halde kendisi de üretilen şiddetin hedefi haline gelebilmektedir. Başta haberciler olmak üzere çeşitli medya mensupları şiddete uğramakta, böylece medya mensupları şiddetin hem öznesi hem de nesnesi haline gelebilmektedir. Şiddet çağımızın önemli bir toplumsal sorunu olarak aile içinden başlayarak tüm topluma yayılmakta, problemli bir şekilde gündelik ilişkilerin sorun çözme biçimiymiş gibi algılanabilmektedir. İşte bu noktada medya kapitalist üretim ilişkileri içerisinde şekillenen birey yaşamının düşünce kalıplarının içerisinde, şiddeti çoğu zaman üretmekte ve yaymaktadır. Yapılan bu çalışma da medyanın şiddeti nasıl ürettiğini örnek araştırmalardan yola çıkarak açıklama hedefindedir. Bu amaçla çalışmada medya şiddet ilişkisinin boyutları alan yazındaki ilgili çalışmalardan yola çıkılarak irdelenecek ve çözüm önerileri ortaya konulmaya çalışılacaktır.