Turkic Linguistics and Philology
Yazarlar: Sıdıka Dursun
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Ettirgenleşme,Çatı değiştirimi,Ettirgen yapı,Ettirgenlik
Özet: Türkolojide ettirgenlik bir eklenme süreci olarak görülmekte ve çoğu zaman anlambilimsel ve sözdizimsel yönleri göz ardı edilmektedir. Bu biçimsel yaklaşım bazı inceleme sorunlarını da beraberinde getirmektedir. Bu çalışmada ettirgenliğin, yalnızca bir eklenme ya da geçişlilik arttırma süreci olmadığı vurgulanmaktadır. Ettirgenleşme sürecini derin-yüzey yapı ilişkisine göre inceleyen bazı çalışmalarda, verilen cümleler arasında derin-yüzey yapı ilişkisi bulunmadığı görülmektedir. Ancak asıl sorun, ettirgenliğin her zaman derin-yüzey yapı yöntemiyle çözümlenemeyecek olmasıdır. Çünkü bazı ettirgen yapıların derin yapısını tahmin etmek mümkün olmayabilir. Ya da yüzey yapı, derin yapıdan türemiş olmayabilir. Kimi çalışmalarda, çatı değiştiriminin yalnızca biçimbirimin değişmesi olarak sunulduğu gözlenmektedir. Oysa çatı değiştirimi, sözdizimini çok yakından ilgilendiren bir durumdur. Ettirgen yapıların ve çatı değiştirimi süreçlerinin doğru çözümlenebilmesi için anlambilimsel rol ve dilbilgisel ilişkilerin iyi belirlenmesi gerekir.