Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
Yazarlar: Muzaffer ŞEKER
Konular:Hukuk
Anahtar Kelimeler:Eş,İsviçre Medeni Kanunu,Sükna Hakkı,Kira Sözleşmesinin Devri,Nafaka Alacağı
Özet: İsviçre’nin aile hukukunu düzenleyen hükümleri (Art. 90 - 251 ZGB), 5 Ekim 1984 (yürürlük tarihi 1 Ocak 1988) ve 26 Haziran 1998 (yürürlük tarihi 1 Ocak 2000) tarihli yasalar ile tamamen değişikliğe uğramıştır. 1 Ocak 2000 tarihinde evlilik birliğinin kurulması ve evliliğin boşanma ile sona ermesi ile ilgili yeni hükümlerin yürürlüğe girmesi ile İsviçre’de aile hukuku alanında kademeli bir şekilde yapılan değişiklikler sona ermiştir. 1 Ocak 2000 tarihinde yürürlüğe giren boşanma hukuku ile ilgili yeni hükümler (Art. 111 - 149 ZGB), boşanmanın nedenleri, ekonomik, kişisel ve çocuklarla ilgili sonuçları ile boşanma davasının yargılama usulü hakkında birçok yeni düzenleme getirmiştir. Yeni düzenlemelerle, eşlerin anlaşarak boşanabilmelerine öncelik tanınmış, eşlerden birinin boşanmak istememesi halinde ise, iki yıllık ayrılık süre öngörülmüştür. Diğer eşin katlanamayacağı önemli bir nedenin varlığı halinde ise, bu iki yıllık sürenin de aranmayacağı hükme bağlanmıştır. Yine boşanma halinde çalışan eşin evlilik birliğinin devamı süresince mesleki emeklilik sandığında biriken malvarlığı miktarının diğer eşle paylaşımı da öngörülmüştür. Bu paylaşım için edinilmiş mallara katılma rejiminden farklı olarak, mesleki emeklilik sandığında biriken değerin, evlilik birliği devam ederken herhangi bir şekilde ödenmiş olması şartı da aranmamıştır. Yani çalışan eşe, evlilik birliği devam ederken mesleki emeklilik sandığından bir ödeme yapılırsa bu ödeme, yasal mal rejimine göre eşler arasında paylaştırılacak; yok eğer böyle bir ödeme evlilik birliği süresince vuku bulmazsa, kasada biriken meblağ, mal rejimi hükümleri kapsamında değil boşanma hükümleri kapsamında eşler arasında paylaştırılacaktır. Yeni düzenlemelere, nafaka alacağı da konu olmuştur. Son olarak aile konutu ile ilgili çok önemli bir düzenleme de (Art. 121 ZGB) yeni boşanma hükümleri arasında yerini almıştır. Boşanma halinde aile konutunun mukadderatını düzenleyen Art. 121 ZGB çok yeni bir düzenlemedir. Ailenin vazgeçilmezleri arasında yer alan aile konutunda boşanma sonrasında kimin kalması gerektiği, her kanun koyucunun cevap vermesi gereken önemli bir sorudur. İsviçre kanun koyucu bu soruya Art. 121 ZGB ile muhatap olmaya çalışmıştır. Türk kanun koyucu, evliliğin genel hükümleri içerisinde yer alan aile konutu ile ilgili düzenlemeyi (TMK m. 194 / Art. 169 ZGB) Kaynak Kanun’dan almasına rağmen; aile konutunun boşanma halinde ihtiyacı olan eşe tahsis edilmesi imkanını veren, çok önemli bu düzenlemeyi (Art. 121 ZGB) maalesef Türk hukukuna kazandıramamıştır. Yeni bir düzenleme ile boşanma halinde aile konutuna ihtiyacı olan eşe, aile konutu diğer eşin mülkiyetinde ise aile konutunda oturma; aile konutu kira olarak tutulmuşsa, aile konutunda kiracı olarak kalma hakkı tanınmalıdır.