Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi
Yazarlar: Başak GÖRGEÇ
Konular:Hukuk
Anahtar Kelimeler:Sahih nesep,Kan bağı,Soybağı
Özet: Yapısında noksanlık bulunmasına rağmen kurulmuş olan evlatlık ilişkisinin, kanunda belirtilen haller nedeniyle kaldırılması ile, söz konusu evlatlık ilişkisinin kaldırılması kararının ileriye etkili mi yoksa geriye etkili mi olduğu tartışmalı bir konudur. Ancak, davanın evlatlık ilişkisinin kaldırılması sebebinin öğrenilmesinden başlayarak bir yıl ve her halde evlat edinme işleminin üzerinden beş yıl içinde açılması gerekir. Bu süre hak düşürücü süredir (TMK m. 319) ve hakim tarafından re'sen gözetilir. Dava, 26.07.2006 tarihinde açılmıştır. Evlat edinme kararı, davacıların başvurusu üzerine verildiğine, davacılar esasa ilişkin noksanlığı bildiklerine göre, Türk Medeni Kanunu'nun 319/1. maddesindeki bir yıllık hak düşürücü süre geçmiştir. Davanın açıklanan sebeple reddi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru bulunmamıştır..” Evlatlık ilişkisinin kaldırılmasının, Eski Medeni Kanun döneminde açık bir şekilde ileri etkili sonuç doğuracak olduğu düzenlenmiş olmakla beraber; yürürlükteki kanunda bu konuya değinilmemiştir. Doktrinde bir görüş söz konusu mahkeme kararının geriye etkili olduğunu belirtmekteyken; bir diğer görüş ise, söz konusu ilişkinin özelliklerinin dikkate alınması ile evlatlık ilişkisinin kaldırılması kararının ileriye etkili olarak sonuç doğurması gerektiğini savunmaktadır. İkinci görüşün hareket noktalarından biri; evlatlık ilişkisinin kaldırılması kararının geçmişe etkili olması halinde evlat edinenin veli sıfatı ile evlatlık adına veya evlatlık ile beraber yaptığı her hukuki işlemin geçerliliği de tartışılır hale gelecek olmasıdır. Oysa ki, söz konusu kararın ileriye etkili olarak sona erdiğinin kabul edilmesi halinde, evlat edinenin, evlatlık ilişkisinden doğan velayet hakkına dayanarak evlatlık adına veya onunla beraber yaptığı hukuki işlemler geçerliliklerini koruyacaktır. Ayrıca, evlat edinen ile evlatlık arasındaki evlatlık ilişkisinden doğan bakım masrafları, yapılan bağışlar, ödenen nafakalar geri istenemeyecektir. Eski Medeni Kanun’daki düzenlemenin de ileriye etkili olduğunu göz önünde bulundurulduğunda, evlatlık ilişkisinin kaldırılması kararının ileriye etkili olarak hüküm doğurduğunu söylemenin daha doğru belirtilmektedir.