Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

Yazarlar: Önder TOPAL

Konular:Hukuk

Anahtar Kelimeler:Çekişmeli yargı,Çekişmesiz yargı,İlgili,İş,Taraf,Dava,TMK m. 173/2,TMK m. 173/3,Soyadı.

Özet: Çekişmesiz yargı işleri sistematik bir şekilde Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 382 vd.’da düzenlenmiştir. Hangi işlerin çekişmesiz yargı işi kapsamında değerlendirileceği konusunda HMK bazı düzenlemelere yer vermiştir. Buna göre, tartışmasız çekişmesiz yargı işi olarak kabul edilen haller sayma yöntemi kullanılarak belirtilmiş ve bunların dışında kalan hallerin ise çekişmesiz yargı işi sayılıp sayılmayacağı hususunda bazı kriterler getirilmiştir. TMK m. 173/2 ve 3’de yer alan hususlar, bir başka deyişle, kadının boşanmış olduğu kocasının soyadını kullanabilmesi için mahkemeden izin istemesi (TMK m. 173/2) ile mahkemece izin verilmesi halinde kocanın, şartların değişmesi halinde bu iznin kaldırılmasını talep etmesi (TMK m. 173/3), HMK m. 382/2’de açıkça çekişmesiz yargı işi olarak sayılmamıştır. Fakat HMK m. 382/1’de yer verilen kriterler (uyuşmazlığın bulunmaması, ileri sürülebilecek herhangi bir hakkın bulunmaması-subjektif hak yokluğu-, hakimin resen harekete geçtiği haller) çerçevesinde TMK m. 173/2 ve 3’ün çekişmesiz yargı işi olarak kabul edilip edilemeyeceğini incelenmesi gerekmektedir. Bu yüzden çalışmamızda TMK m. 173/2 ve 3’ü sadece HMK m. 382/1’de yer verilen kriterler açısında inceledik. Yargıtay kararlarını da değerlendirerek TMK m. 173/2 ve 3’de çekişmesiz yargı işi olarak kabul ettiğimiz hususlar açısından genel olarak görevli ve yetkili mahkeme/mahkemelerin hangileri olabileceğine, yargılama usulüne (maddi şekli anlamda ilgili, kanun yolları, deliller, feragat, sulh, kabul, tarafların davet edilmesi ve dinlenmesi) yer verdik.

---