Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

Yazarlar: Nesrin DABANLIOĞLU

Konular:Hukuk

Anahtar Kelimeler:Birleşmiş Milletler,Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi,1. İhtiyari Protokol,Bireysel şikayet (başvuru) usulü,İnsan Hakları Komitesi

Özet: Uluslararası İnsan hakları Sözleşmelerinde bir takım insan haklarına yer vermek ve sadece devletlerin bu haklara riayet etmesini ve kendi egemenlik alanları içinde bu hakları korumalarını beklemek soyut kalmaktadır. Bu hakların taraf devletlerce korunmasını denetleyecek mekanizmaları kabul etmek ve bunları işletmek ise, insan haklarını korumaya etkililik kazandırmakta ve bu sayede insan haklarına somut bir anlam katmaktadır. Günümüzde bu konuda en ileri düzeyde koruma sağlayan Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi olsa da, BM Çatısı altında hazırlanan ve devletlerin imza ve onayına açılan birçok insan hakları sözleşmesi bulunmaktadır. Bu Sözleşmelerden dokuzu, Sözleşmelere taraf olan devletlerce Sözleşme hükümlerinin uygulanmasını denetleyecek olan bağımsız uzmanlardan oluşan ve “Komite” adını taşıyan denetim organları kurmuştur. Bu Komitelerin denetim usulü bağlamında ise genel itibariyle bireysel başvuru yöntemi ile devlet başvurusu ön plana çıkmaktadır. Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi’nde ve Sözleşmeye Ek 2. Protokoldeki haklarının bir taraf devletçe ihlal edildiğini ileri süren bireyler, bu devletin Sözleşmenin denetim organı olan İnsan Hakları Komitesine Sözleşmeye Ek 1. Protokole taraf olması koşuluyla yazılı şikâyet başvurusunda bulunabilmektedir. Bu makalede 1. Protokole göre bireysel şikâyet (başvuru) prosedürü ele alınmaktadır.

---