Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi Çalışmaları Dergisi
Yazarlar: Mustafa Burak ŞENER
Konular:Beşeri Bilimler, Ortak Disiplinler, Uluslararası İlişkiler
Anahtar Kelimeler:Kosova,Koruma Sorumluluğu,İnsani Müdahale,NATO,Meşruiyet
Özet: Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nin (YSFC) dağılma sürecinde önce Hırvatistan’da ardından Bosna’da (1992-1995) başlayan kanlı savaş daha sonrasında Kosova’ya yayıldı. 1998 yılına gelindiğinde, Kosova’da Arnavut milis güçleri, Kosova Kurtuluş Ordusu ve Yugoslavya kimliği altındaki Sırp ordusu, polisi ve milis güçleri arasında bir iç savaş çıktı. Uluslararası kuruluşların arabuluculuk çabalarının başarısızlığı sonucunda Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO), artan sivil ölümleri ve artan saldırıları durdurmak için 24 Mart 1999’da askeri müdahaleye başladı. NATO’nun bu müdahalesi hem siyasi hem de akademik boyutlarda tartışmalara yol açtı, ancak Kosova’ya İlişkin Bağımsız Uluslararası Komisyon tarafından “yasadışı ama meşru” olarak tanımlandı. Yapıldığı günden bu yana tartışılan NATO müdahalesinin ardından 2001 yılında Uluslararası Müdahale ve Devlet Egemenliği Komisyonu (ICISS) tarafından hazırlanan raporla Koruma Sorumluluğu kavramı hayata geçirildi. Koruma Sorumluluğu raporuna göre, askeri bir müdahalenin meşru kabul edilmesi için altı kriter belirlenmiştir. Raporda ayrıca NATO’nun Kosova’ya müdahalesinin bu kavramın doğmasına katkıda bulunduğu belirtilmiştir. Literatürde birçok araştırmacı bunun NATO’nun Kosova’ya müdahalesini haklı göstermek için olduğunu iddia etmektedir. Ancak buradaki sorun NATO’nun Kosova’ya müdahalesinin rapordaki kriterlere uygun ve meşru olup olmadığıdır. Bu çalışmada, Kosova müdahalesi, askeri müdahaleyi meşru kılan Koruma Sorumluluğu kriterleri üzerinden değerlendirilecek ve müdahalenin bu ilkelere ne kadar uygun olduğu incelenecektir.