Mezopotamya Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi
Yazarlar: ["Figen Aydın"]
Konular:-
DOI:10.29228/mjis.62780
Anahtar Kelimeler:Neoklasik realizm, Türkiye,Çin,Kazakistan,Ara Değişkenler
Özet:
Neoklasik realizm teorisi Sovyetler Birliği’nin dağılışına yeterli açıklamalar getiremeyen neorealizm sonrası geliştirilmiştir. Uluslararası sistem teorilerinden temel farkı dış politika analizi teorisi olarak kuramlaştırılmasıdır. Uluslararası sistemden gelen etkilerin yanı sıra devletlerin yerel dinamiklerine atfettiği önem,neoklasik realizmin, dış politika analizinde daha kapsamlı bir görüş sunabilmesine imkân vermektedir. Teori, yöntem olarak bir devletin bağımsız değişkenden (uluslararası sistem) aldığı etkiyi, yerel dinamikler ile bir araya getirdikten sonra bağımlı değişkene (dış politika) dönüştürdüğünü ifade etmektedir. Bu çalışmada söz konusu teori Türkiye’nin ve Çin’in Kazakistan dış politikalarının incelenmesinde kullanılacaktır. Türkiye’nin Sovyetler Birliği’nin dağılması sonrası iki devlet olarak tekrar bağlantı kurabildiği Kazakistan’a yönelik dış politikasını genişlettiği belirlenmektedir. Bu anlamda tarih, doğal kaynaklar, dış politika tercihleri, ekonomi, jeopolitik gibi yerel faktörlerin yanı sıra uluslararası sistemden gelen etkilerinde birer faktör olduğu anlaşılmıştır. Çalışmada Türkiye’nin Kazakistan siyaseti söz konusu parametreler üzerinden incelenmektedir. Çin ise Sovyetler Birliği’nin dağılışı ile Kazakistan siyasetinde önemli aşamalar kaydetmiştir. Söz konusu aşamaların etnik gruplar, ekonomi, jeopolitik gibi başlıklarda toplandığı belirlenmiştir. Nitekim bu makalede birbirine benzemeyen iki ülkenin ortak bir ülkeye karşı dış politikalarını etkileyen yerel faktörlerin neler olduğu belirlenmektedir. Bunun için yöntem olarak bir dış politika analizi teorisi olan neoklasik realizm tercih edilmiştir.