Arete Politik Felsefe Dergisi
Yazarlar: Alev Özkazanç
Konular:-
DOI:10.47614/arete.pfd.24
Anahtar Kelimeler:Freud,Psikanaliz,Beden,Cinsellik,Öznellik,Histeri.
Özet: Bu makale, psikanalizin doğuşunu açıklamak üzere cinsellik ile öznellik arasındaki bağlantının nasıl kurulduğuna odaklanıyor. Psikanalizin esasen bir cinsellik kuramı değil, cinsellik üzerinden geliştirilen bir öznellik kuramı olduğu saptamasından hareket eden makale, bu bağlantıyı mümkün kılan tarihsel ve toplumsal bağlamı ortaya koymayı hedefliyor. Makale, sözkonusu bağlamı öncelikle psikanalizin kurucusu Freud’un yaşam öyküsü merkezinde inceliyor. Daha sonra ise Foucault’un Cinselliğin Tarihi eserinde sunduğu “psikanalizin arkeolojisini” temel alarak iki farklı eksene odaklanıyor. Bunlardan ilki cinselliğin aileye bağlanmasını ve ailenin erotikleştirilmesini konu alıyor. İkincisi ise psikanalizin burjuvazinin sınıf bedeninin olumlandığı ve aile dramlarının öne çıkarıldığı bir benlik teknolojisi olarak ortaya çıkışına bakıyor. Makale, bu iki ekseni daha somutlaştırmak ve psikanalizin doğuşunu somut insanlar ve olaylar üzerinden anlatmak üzere E. Roudinesco’nun Freud biyografisinden yararlanıyor. İlk eksende öznellik meselesinin nasıl öne çıktığını vurgulamak üzere, histerinin tedavisinde dikkatin nasıl bedenden söze, ruhsallığa ve öznelliğe kaydığına ışık tutuyor ve psikanalizin kurucu vakası olan Anna O vakasında bu dinamiğin nasıl işlediğini gösteriyor. İkinci eksende, Freud’un çevresinde toplanan ve psikanalizi kuran küçük çevrenin oluşturduğu “geniş aile”nin ilişkilerine odaklanarak psikanalizin “benlik teknolojisi” olarak belirmesini ele alıyor.