Tarihçi
Yazarlar: Cem Doğan
Konular:-
Anahtar Kelimeler:Uyku Hastalığı,Epidemi,Afrika,Emperyalizm,İstanbul
Özet: 19. yüzyılın sonlarında dünya önce Afrika’da yayılıp 1920’ye gelene dek kıtayı kasıp kavurmak suretiyle on binlerce kişiyi canından eden, sonra da diğer kıtalara şu ya da bu şekilde sirayet etmeye başlayan garip bir hastalıkla tanıştı. Bu hastalık insanları çalışmak, üremek ve üretmek gibi başlıca toplumsal işlevlerinden geri koyuyor ve onları tek bir şeyi yapmaya yönlendiriyordu: uyumak. Batı literatüründe bilimsel isminden ziyade “sleeping sickness” (uyku hastalığı) adı verilen bu yeni rahatsızlık bilhassa müstemleke topraklarda hüküm süren Britanya, Almanya ve Belçika gibi emperyalist güçlerin dikkatini çekti. Böylece ortaya bir hastalıktan fazlası, kolonyal bir düşman, yabancı topraklarda türeyerek sömürü imparatorluklarının gücüne ket vuran sosyoekonomik bir faktör çıkmış oldu. Ancak uyku hastalığı Afrika topraklarıyla sınırlı kalmadı ve bir süre sonra Amerika, Fransa, Britanya ve Almanya gibi muhtelif ülkelerin yanı sıra Türkiye’de de görülmeye başladı. Bu çalışma, Afrika’dan İstanbul’a kadar gelen ve insanları adeta yaşayan ölüye dönüştüren bu ilginç hastalığın Türkiye’deki sosyomedikal boyutlarını irdelemeyi amaçlamaktadır.