Yeni Fikir Uluslararası Akademik Fikir Araştırma Dergisi
Yazarlar: Etenne Balibar
Konular:-
Anahtar Kelimeler:-
Özet: Birkaç terminolojik değerlendirmeyle başlamama müsaade edin. Bildiğimiz gibi, İngilizcede yurttaşlık terimi, Fransızca ve İtalyanca karşılıkları gibi (citoyennete, cittadinanza) Latince civitas'tan türer; bununla birlikte İngilizcede "yurttaş hakkı" ya da Fransızcada "droit de cite" olarak daha doğru bir şekilde çevireceğim ius civitatis anlamından türerler. Yurttaşlık terimi, bir dilden bir başkasına geçişin daha iyi anlamamızı sağladığı çeşitli anlamlara sahiptir. Fransa'da pasaportumu gösterdiğimde ya da bir göçmen formu doldurduğumda, mutat Amerikan karşılığı "hangi ülkenin yurttaşı?" olan, "ulusumla" ilgili bir soruyu yanıtlamam istenir. Fransızca nationalite ya da national büyük ölçüde ABD'deki yurttaş, yurttaşlığa karşılık olmasına karşın, citoyen ya da droit du citoyen gibi aynı değildir. ABD'nin "karıştırdığı" şeyde Fransa'nın fark gözettiği öne sürülebilir. "Karıştırılan şey" belirli bir topluluktaki, uygulama olarak bir ulus-devlette aidiyet nosyonu ve politik faaliyetlerde yer alan bir birey olarak yurttaş halkları ve görevleridir. Amerika'da ders vermeye başladığımda bunun, Fransız özgeçmişim nedeniyle, benim açımdan bir şekilde sorun olduğunu itiraf etmeliyim. Fakat biraz düşündükten sonra, neredeyse tam aksi anlamda anlaşılabileceğini fark ettim: Belirli şartlarda zımnen yurttaşlık fikrini millet sahipliğine ya da millet edinmeye tabi kılan Fransa, bunun yurttaşlığın doğal önşartı olduğunu varsayarken, birçok kökenden göçmeni bir araya getirmekle ilgili uzun bir öyküsü ve miti olan bir ülkede icat edilen ABD'ye özgün sorun ise şu anlama gelir: Hangi ülkede yurttaş haklarına sahipsin? Bu anlamsal ikilem, yurttaşlık ve ulusun uygulama itibariyle tartışmasız gibi görünen ya da tarihin kaçınılmaz sonucunu gösteren bir tavırda uyuştuğu dışlayıcı ve yarı-dışlayıcı politik aidiyet biçimi olarak ulus-devletin zafer çağında gizil olarak bakidir. Ulusal yurttaş tanımının, özellikle de demokratik içeriğinin bakış açısından, giderek artan talep ve eleştirilere mahkûm edildiği post-ulusal konstelasyon olarak adlandırılan bir dönemde, bu anlamsal ikilem giderek önem kazanmıştır.