Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Yazarlar: Katarzyna Barucha
Konular:-
DOI:10.18778/0208-6034.34.09
Anahtar Kelimeler:Zgierz,XIX-wieczna architektura,Drewniane budynki,Dziedzictwo,Rewitalizacja
Özet: W Zgierzu, mieście położonym w centralnej części województwa łódzkiego, znajduje się unikalny zespół urbanistyczny miasta rzemieślniczego, założony od podstaw w pierwszej połowie XIX wieku. Działo się to w wyniku akcji osiedleńczej, którą prowadzono w Królestwie Polskim w celu ożywienia gospodarki nowopowstałego państwa. Sprowadzano głównie sukienników, zarówno pochodzenia polskiego, jak i niemieckiego, przede wszystkim z terenów zaboru pruskiego. Regularny układ miasta o symetrycznie rozplanowanych ulicach, z rynkiem pośrodku na szczycie zbocza doliny rzeki, zabudowany estetyczną i funkcjonalną architekturą późnoklasycystyczną, pozwala na określenie tego ośrodka miastem w stylu biedermeier. Choć w powstającym mieście starano się wznosić budowle z materiałów trwałych, większość z zachowanych do dziś domów wybudowano z drewna. Mimo to, ich dekoracyjna oprawa architektoniczna wciąż jest czytelna w wielu obiektach. Obecnie domy te, dzielone na wiele mieszkań i zamieszkałe przez lokatorów z przydziału, są użytkowane niezgodnie z ich pierwotnym przeznaczeniem i nieodpowiednio do swej rangi. Do tej pory podjęto dwie próby rewitalizacji omawianego obszaru, w wyniku których powołano do życia Park Kulturowy Miasto Tkaczy, wyremontowano siedem domów oraz przywrócono dawny wygląd fragmentom dwóch ulic. Artykuł przedstawia przeszły oraz obecny stan zagospodarowania zabytkowego budownictwa Nowego Miasta, z uwzględnieniem jego społecznego tła, a także podejmuje próbę podsumowania dotychczas podjętych działań rewitalizacyjnych.