Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
Yazarlar: Magdalena Bernat
Konular:-
DOI:10.18778/0208-6034.34.06
Anahtar Kelimeler:Cmentarz,Krajobraz kulturowy,Zawłaszczanie krajobrazu,Mazury
Özet: Marcinowa Wola to typowa mazurska wieś, w której po wojnie nastąpiła niemal całkowita wymiana mieszkańców. Przybywająca tu polska i ukraińska ludność, dotknięta doświadczeniami wojny, musiała przezwyciężyć wszechobecne poczucie obcości poniemieckiego miejsca. Jednym ze sposobów zmagania się z nim był postępujący akt zawłaszczania –przejmowania zastanych elementów krajobrazu kulturowego i adaptowania ich na swoje własne potrzeby. Celem niniejszego artykułu stało się zrekonstruowanie tego procesu na przykładzie cmentarza z I wojny światowej, na którym spoczęli żołnierze niemieccy i rosyjscy. Miejsce, jakie zajmował on w świadomości mieszkańców, ulegało na przestrzeni lat radykalnym zmianom. Mimo że zlokalizowany w centrum wsi, cmentarz w pierwszych latach powojennych pozostawał zupełnie wyłączony z życia społecznego. Zanegowany jako miejsce przynależące do wspólnoty, odarty z sacrum, przez długi okres niszczał i zarastał. Gdy dojrzewać zaczęło kolejne pokolenie mieszkańców, cmentarz, nietraktowany już od dawna jako miejsce święte, otrzymał nową funkcję – centrum spotkań towarzyskich. Jednak gdy młodzież dorosła, o miejscu znowu na pewien czas zapomniano. Dopiero niedawno mieszkańcy zaczęli dostrzegać jego wartość jako cmentarza – nie tyle jednak sakralną, co historyczną. Można mniemać, że został on przyswojony jako element własnego dziedzictwa, a zatem proces zawłaszczenia osiągnął ostateczną fazę.