Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi Dergisi
Yazarlar: Fatma Ünal, Nesrin Durdu Helvacı Tülek, Deniz Yüzbaşıoğlu, Mustafa Çelik
Konular:-
DOI:10.5281/zenodo.4317924
Anahtar Kelimeler:Pestisit,Methidathion,Sitotoksik etki,Genotoksik etki,Allium cepa
Özet: Organik fosforlu pestisitlerden olan Methidathion (Supracide 40 EC, MET), meyve ağaçlarında, sebzelerde, tütünde, yoncada, ayçiçeğinde, seralarda ve gül bahçelerinde çeşitli böcek ve akarlara karşı kullanılmaktadır. Bu araştırmada, Allium testi kullanılarak, methidathionun Allium cepa kök ucu hücrelerindeki sitotoksik ve genotoksik etkileri incelenmiştir. Kök büyüme inhibisyon testi ile, etkili konsantrasyon (EC50) değeri 30 mg/L olarak tespit edildikten sonra, Allium cepa kök uçları, MET’un dört farklı konsantrasyonu (7,5, 15, 30 ve 45 mg/L) ile 12, 24 ve 48 saat muamele edilmiştir. MET, mitotik indeksi (MI), tüm konsantrasyonlarda ve uygulama sürelerinde, kontrole kıyasla anlamlı şekilde düşürmüştür. Diğer yandan MET, kromozomal anormallikleri, kontrole kıyasla anlamlı düzeyde artırmıştır. En yaygın görülen anormallikler kroımozom yapışıklığı (%47,50) ve C-mitoz (%44,24)’dur. Bunları sırasıyla fragment (%2,75), köprü (%2,55), geri kalma (%1,63) ve çok kutupluluk (%1,33) takip etmiştir. Çalışmada ayrıca, ön işleme tabi tutulmuş kök uçlarında kromozom ve kromatid kırıkları, fragmentler ve poliploidi tespit edilmiştir. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, MET’un Allium cepa’da belirgin şekilde sitotoksik ve genotoksik olduğunu göstermiştir. Ayrıca, Allium testinin, MET’un toksik etkilerini belirlemede çok hassas ve etkili bir test olduğunu doğrulamıştır.