Uluslararası İnsan ve Sanat Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: Aycel Derya TANAY ÖZTÜRK ÖZTÜRK, Serap BUYURGAN
Konular:Beşeri Bilimler, Ortak Disiplinler
Anahtar Kelimeler:Çocuk resmi,Teknolojinin çocuk resimlerine etkisi,Internet,Bilgisayar,Televizyon
Özet: Günümüzde hızla ilerleyen teknolojik gelişmeler, özellikle kitle iletişim araçlarının çeşitliliğinin artması, hemen hemen her alanda değişmeler meydana getirerek hayatımızdaki önemini arttırmaya devam etmektedir. Teknoloji hayatımıza birebir girmişken dikkat etmemiz gereken en önemli konulardan biri çocukların bu gelişmelerden nasıl etkilendiğidir. Çocuğun duygu ve düşüncelerini anlatmasında en etkili yollardan biri resimdir. Çocuğun kendisini yansıtması ve olaylar hakkındaki duygu ve düşüncelerini ifade etmesinde bir anlatım aracı olarak resmin önemi büyüktür. Çocukların yaptıkları resimler onların isteklerinin, korkularının, sevinçlerinin birer göstergesidir; bu resimlerin mesajları doğru analiz edildiklerinde bizlere onların gelişimleri hakkında önemli bilgiler verebilir. Bu nedenle resim, çocuğun kendisini anlamlaştırmaya çalıştığı dünyasının anlatım biçimi ve zihinsel gelişiminin göstergesidir diyebiliriz. Çocukların çizgisel gelişimlerini etkileyen birçok faktör vardır. Bu faktörler içsel ve dışsal faktörler olarak insan davranışlarında, kişinin bedensel ve zihinsel gelişiminde oldukça etkilidir. Çocuğun bedensel ve zihinsel gelişimine paralel olarak çizgisel gelişimlerinde de belirgin bir değişim görülmektedir. Bu değişimlerin yaşandığı en önemli dönemlerden biri de 7-9 yaş aralığıdır. 7-8 yaşlarında çocuğun resimlerinde gözle görülür bir değişim fark edilmektedir. Çünkü çocuk artık yaşamındaki ilk toplumsal kurum olan okulla tanışmıştır. Okul dönemi çocuk için yepyeni bir yaşam ve gelişimindeki önemli adımlardan biri demektir. Okula başlamak, yeni ve karmaşık bir sosyal çevreye girmek, birey olarak toplumda yer almak, dış dünyaya açılmaktır. Bu dönemde çocuğun şeması oldukça zenginleşmeye başlar. Zihinsel olarak somut işlem basamağında olan çocukların resimlerinde eşyanın gerçek rengi görülmeye başlar, somut nesneler ve olaylar resimlerinde olduğu gibi yansıtılmaya çalışılır, çocuklar bu dönemde resimlerini gösterip fikir alma isteği duyarlar. Çocukların imge dünyalarının zenginleşmesi, nesneleri, canlıları tanımalarında görsel iletişim araçlarının etkisi önemlidir. Teknolojideki gelişmeler etkili kullanıldığı zaman her alanın öğretiminde önemli katkılar sağlar. Teknolojiden faydalanmanın ve faydalanmamanın, çocuğun resimsel gelişimine etkileri incelendiğinde, olumsuz sebeplerin neler olduğu belirlenip, olumsuzlukların giderilmeye çalışılması önemlidir. Bu bakış açısından hareketle araştırmada, teknolojiden faydalanan ve faydalanamayan 7-9 yaş grubu çocukların yaptıkları resimler incelenerek teknolojinin çocukların resimlerine ne şekilde yansıdığı ortaya konulmuştur. Farklı sosyo-ekonomik düzeyde ailelerde yetişen ve teknolojiden eşit düzeyde faydalanamayan 7-9 yaş grubu çocukların yaptıkları resimler, çizgisel gelişim özellikleri dikkate alınarak araştırma kapsamında hazırlanan resim değerlendirme kriterleri doğrultusunda değerlendirilerek, teknolojinin çocukların yaptıkları resimleri anlamlı düzeyde etkileyip etkilemediğinin, etkilemekte ise bu etkilerin hangi boyutlarda olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Yine araştırma kapsamında geliştirilen anket ile kentte ve köyde yaşayan, teknolojiden faydalanma şekilleri ve oranları farklılıklar gösteren 7-9 yaş grubu çocukların en çok oynadıkları oyunlar, haberleşme şekilleri, televizyon seyretme süreleri, televizyonda en çok seyrettikleri program türleri, bilgisayar kullanım süreleri arasındaki farklılıklar ortaya koyulmuştur. Araştırma tarama modeli kullanılarak betimsel bir yöntemle yapılmıştır. Öncelikle 7-9 yaş grubu çocuklara, sosyo-ekonomik düzeylerini belirlemek amacıyla çocukların yaş düzeyleri ve uzman görüşü dikkate alınarak hazırlanan bir anket uygulanmıştır. Ardından yine uzman görüşü dikkate alınarak çocuklara “oyun” ve “haberleşme” konularında resimler yaptırılmıştır. Çocukların yaptıkları resimler, uzman görüşü alınarak hazırlanan “Resim Değerlendirme Ölçeği” ile değerlendirilmiştir. Araştırma kapsamında toplanan verilerin analizi için SPSS 15 (Statistical Packet Program For Social Sciences) programı kullanılmıştır. Bu araştırmanın evrenini Erzurum ili 7-9 yaş grubundaki İlköğretim 1, 2 ve 3. sınıf öğrencileri, örneklemi ise “ Sabancı İlköğretim Okulu” nda eğitim gören 7-9 yaş grubundan 30 öğrenci ve “Ügümü İlköğretim Okulu” nda eğitim gören 7-9 yaş grubundan 30 öğrenci olmak üzere toplam 60 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda; teknolojinin çocuk resimleri üzerindeki etkisi ortaya konulmuş ve teknolojinin çocuklara olumlu yönde katkıları olduğu tespit edilmiştir.