Dil Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: ["Meryem SAVRAN", "Müzeyyen ÇİYİLTEPE"]
Konular:-
DOI:10.58563/dkyad-2022.53.4
Anahtar Kelimeler:Yutma bozuklukları,Disfaji,Dil ve konuşma terapisti,Diyetisyen,Farkındalık
Özet: Amaç: Disfaji başka tanılarla da birlikte ortaya çıkabilen karmaşık bir bozukluktur. Bu nedenle, disfajiyi uygun şekilde değerlendirmek ve yönetmek için sağlık uzmanları arasında sık sık iş birliği yapılmalıdır. Yutma rehabilitasyonunda dil ve konuşma terapistleri ile birlikte çalışacak meslek gruplarından biri de diyetisyenlerdir. Yapılan literatür taramasında diyetisyenleri kapsayan bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışma diyetisyenlerin dil ve konuşma terapisi mesleği hakkındaki genel bilgi düzeyleri, disfaji rehabilitasyonundaki rolüne ilişkin görüş ve farkındalıklarını betimlemeyi amaçlamaktadır. Yöntem: Araştırmada veri toplamak amacıyla 25 soruluk anket hazırlanmıştır. Anket çalışmanın yazarları tarafından dil ve konuşma terapisi ve yutma bozukluğu farkındalık çalışmaları, makaleler ve anketler taranarak oluşturulmuştur. Anket online kanallarla beslenme ve diyetetik bölümü mezununa uygulanmıştır. Toplam 80 uzmana anket uygulanmıştır. Veriler betimsel ve istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Bulgular: Katılımcılara dil ve konuşma terapistlerinin çalışma alanları sorulduğunda, katılımcılar tarafından en az seçilen alanlardan biri yutma bozukluğu olmuştur. Katılımcılar dil ve konuşma terapistlerinin çalışma alanları arasından yaptıkları seçimlerle bir çalışma alanı farkındalık puanı elde etmektedir. Çalışma alanı farkındalığı toplam puanlarının ortalaması 6,34± 2,2, medyan skoru 7’dir. Çalıştıkları yerde dil ve konuşma terapisti olan katılımcıların farkındalık puanlarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Katılımcıların büyük çoğunluğu (%93,7) yutma bozukluğu yaşayan hastalarının oral beslenmesiyle ilgili kaygı duyduğunu belirtmiştir. 44 katılımcı (%55,0) hastalarının oral beslenmeye geçişine yardımcı olmak için dil ve konuşma terapistine yönlendireceğini söylemiştir. Katılımcıların %42,5’i dil ve konuşma terapistlerinin yutma terapisi yaptığını bildiğini belirtmiş, %47,5’i ise yutma bozukluğu yaşayan hastasını dil ve konuşma terapistine yönlendireceğini söylemiştir. 74 (%92,5) katılımcı yutma rehabilitasyonunda dil ve konuşma terapistleri ile iş birliği içinde çalışabileceğini belirtmiştir. Sonuç: Katılımcıların dil ve konuşma terapistlerinin yutma rehabilitasyonundaki rolüne ilişkin bilgi ve farkındalıklarının zayıf olduğu tespit edilmiştir. Bu konu üzerine yapılacak seminerler, çalışma grupları ve farkındalık çalışmaları dil ve konuşma terapistlerinin yutmadaki rolüyle ilgili farkındalığı arttıracaktır. İş birlikçi uygulamalar ve meslekler arası iletişimin artması için bilgilendirici seminerler ve eğitimler önem taşımaktadır.