Journal of International Eastern European Studies
Yazarlar: Mualla UYDU YÜCEL
Konular:Tarih
Anahtar Kelimeler:Peçenek,Kuman/Kıpçak,Bizans,Saldırı,Savaş,Zafer
Özet: Türk Tarihinin Doğu Avrupa ve Balkanlarda 10-11. yüzyıllar arasında en etkili iki Türk boyu hiç şüphesiz ki Peçenek ile Kuman/Kıpçaklardır. Bu iki boyun Türkistan’da başlayan tarihleri zamanla otlak darlığı ve komşularının sürekli saldırıları sonucunda göç ederek önce İtil ile Ten arasına daha sonra da Özi’yi geçerek Tuna ve Balkanlara gelmelerine sebep oldu. Peçenekler 1018 yılından itibaren geldikleri Tuna boylarındaki varlıklarını 1048’lerde oldukça fazla güçlendirdiler ve sınır komşusu oldukları Bizans İmparatorluğuna ait topraklara üst üste akınlar yaparak saldırdılar. Arkalarından gelen Kuman/Kıpçaklarla başlangıçta ticaret üzerine bir ilişki kurdularsa da bu ilişki zamanla siyasi bir mahiyet aldı ve Peçenekler ilk defa 1078 yılında Bizans ile olan ilişkilerinde Kuman/Kıpçaklardan yardım istediler. Yardım istedikleri bu Kuman/Kıpçaklar 1055 yılından itibaren yoğun olarak Karadeniz’in kuzeyine gelen Kuman/Kıpçakların Tuna boyuna inen ve tarihte Tuna Kuman/Kıpçakları olarak anılan boyudur. Peçeneklere yardım eden de işte bu boydur. Peçeneklerin Bizans’a karşı bir sonraki yardım başvuruları 1087 yılında oldu. Bu yıl Bizans Peçeneklerin yönettiği Silistre şehrini kuşattı, zor durumda kalan başbuğları Tatuş Tuna Kuman/Kıpçaklarından yardım istemek üzere gitti ancak Bizans ordusu kuşatmanın uzaması üzerine başarısız oldu ve geri çekildi. Kuman/Kıpçaklar savaş bittikten sonra geldiler; o yüzden de Peçenekler onlarla ele geçirdikleri ganimeti paylaşmak istemediler. Bu Kuman/Kıpçakların çok öfkelenmesine ve bunun intikâmını almak için hesaplar yapmalarına sebep oldu. Durumu çıkarlarına uygun bulan Bizans, hemen harekete geçti ve Balkanlarda siyasi varlığını tehlikeye düşüren bu bozkır boyuna karşı yine bir bozkır boyunu yanına çekeREK birlikte 1091 yılında onlara büyük bir yenilgi yaşattı. Savaşın sonucunda alınan galibiyet Bizans’ın kaderini değiştirirken, Peçenekler hem ağır bir darbe alıp büyük kayıplar verdiler hem de siyasi varlıkları sona erdi.