Journal of International Eastern European Studies

Yazarlar: Emre KURBAN

Konular:Tarih

Anahtar Kelimeler:Ahmed Cevad,Millî Edebiyat,Azerbaycan Edebiyatı,Yeni Lisan,Milliyetçilik

Özet: Millî Edebiyat Akımı, 1911’de Selanik’te çıkan Ali Canip, Ömer Seyfettin ve Ziya Gökalp’in öncülüğünü yaptığı Genç Kalemler Dergisi’ndeki Ömer Seyfettin tarafından kaleme alınan “Yeni Lisan” adlı makalenin yayınlanması ile başlatılır. Türk Edebiyatına yeni bir yön kazandırmayı hedeflemiş bu Millî Edebiyat hem edebî hem de fikirsel bir harekettir. Halk edebiyatının nazım biçimi ve türlerini benimsemiş, dilde sadeleşmeyi desteklemiştir. İstanbul Türkçesinin Türk Edebiyatının ortak dili olması gerektiğini savunmuştur. Fikrî olarak da Türkçü bir ideolojiyi kabul etmiştir. Bu sebeple Millî Edebiyat’ın takipçileri tarafından milliyetçi ve Türkçü birçok eser verilmiştir. Millî Edebiyat, Osmanlı entelijansiyası arasında destek görmüş ve dönemininbaskın edebî akımı haline gelmiştir. Bu akım sonrasında Osmanlı Devleti sınırları dışında yaşayan Türkler arasında da destek bulmuştur. Azerbaycan, Millî Edebiyat’ınçok destek gördüğü yerlerin başında gelmektedir. Azerbaycan’ın önde gelen edebiyatçıları Millî Edebiyat’ın ilkelerini benimsemiştir. Ahmed Cevad’da bu edebiyatçılardandır. Azerbaycan edebiyatınınönemli şairlerinden olan Ahmed Cevad, Azerbaycan Millî Marşı’nı ve Çırpınırdın Karadeniz’i yazmıştır. Millî Edebiyat’ı hem edebî hem de fikrî olarak benimsemiş ve şiirlerini İstanbul Türkçesi ile yazmıştır. Millî Edebiyat’ın önemli şairlerinden ve kuramcılarından olan Ziya Gökalp, Mehmet Emin Yurdakul ve Rıza Tevfik Bölükbaşı’ndan etkilenmiştir. Bu çalışma Ahmed Cevad’ın şiirine Millî Edebiyatın hem fikrî hem de edebî etkillerini ele alacaktır.

---