Fiscaoeconomia
Yazarlar: Fatih Hakan DİKMEN
Konular:Sosyal, Sosyal Bilimler, Disiplinler Arası
DOI:10.25295/fsecon.984279
Anahtar Kelimeler:Tasarruf eğilimi,Tasarrufların dağılımı,Hanehalkı bütçe anketi,Portföy tercihleri.
Özet: Tasarruflar, yurtiçi yatırımların temel finansman kaynağı olması sebebiyle ülkelerin iktisadi hedefleri açısından stratejik bir öneme sahiptir. Hanehalklarının tasarruflarını nasıl değerlendirdiği ise finansal piyasaların büyüklüğü ve derinliği kadar, mikro temelleri de olan bir sorundur. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de hanehalklarının tasarruf eğilimlerini ve portföy tercihlerini istatistiksel olarak incelemektir. Bu amaçla Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2019 yılında yapılan ve tüm ülkeyi temsil eden “Hanehalkı Bütçe Anketi” mikro veri seti kullanılarak hanehalkı tasarruf davranışları sosyoekonomik ve demografik değişkenlerle ilişkilendirilerek çapraz tablolama analizi yapılmıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, Türkiye’de incelenen dönemde, ortalama tasarruf eğilimi %11,6 seviyesinde görülmüştür. Bununla birlikte hanehalklarının sadece yaklaşık %40’ı tasarruf yapabilmektedir. Tasarruf dağılımına bakıldığında, gayrimenkul en çok tercih edilen tasarruf aracı olarak öne çıkarken, bunu banka mevduatı, hisse senedi ve tahvil yatırımları izlemektedir. Bu çalışma göstermiştir ki, eğitim ve gelir düzeyi hanehalklarının tasarruf eğiliminde ve dağılımında en önemli etkilere sahip değişkenlerdir. Buna göre eğitim ve gelir düzeyi arttıkça, tasarruf eğilimi de artmaktadır. Buna ilaveten, eğitim seviyesi ve/veya gelir düzeyi yükseldikçe hisse senedi ve tahvil yatırımlarının payı kategorik olarak artmaktadır. Son olarak, 35 yaş altı hanehalkı reislerinin ve kadınların tasarruf eğilimlerinin kendi kategorileri içerisinde daha düşük olması, cinsiyet temelli ve genç yetişkinlere yönelik politika üretme ihtiyacına işaret etmektedir.