Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
Yazarlar: ["Berker KESKİN"]
Konular:-
DOI:10.34083/akaded.1196258
Anahtar Kelimeler:Duygu,Öfke,Nefret,Karahanlı türkçesi,Söz varlığı
Özet: Temel insan duyguları arasında yer alan öfke ve nefret, zaman zaman birbiriyle karıştırılmaktadır. Ancak bu olumsuz duyguların ortaya çıkış sebebi, hissedilme süreleri gibi konularda aralarında farklılık bulunduğu bir gerçektir. Duyguların birbiriyle karıştırılmasının doğal bir sonucu olarak ilgili anlam alanlarına giren sözcük ve ifadeler de birbirinin yerine kullanılabilmektedir. Öfke, genel olarak olumsuz bir durum karşısında kişide oluşan sinirlilik hâli şeklinde ifade edilebilir. Nefret ise çok daha yoğun bir duygu olarak başkalarının kötülüğünü istemeye varan bir tiksinme, iğrenme hâlidir. Bu çalışmanın konusu, insanlık tarihi kadar eski olan bu duyguların Türk dilinin tarihî dönemlerinden biri olan Karahanlı Türkçesinde izini sürmektir. Giriş niteliğinde öfke ve nefretin temel duygular arasındaki yerine değinilecek ve bunların sözlük anlamları üzerinde durulacaktır. Ardından Karahanlı Türkçesi metinlerinde konuyla ilgili tespit edilen isim ve eylemler ayrı ayrı açıklanacaktır. Bununla birlikte sözcük ve ifadelerin Atebetü’l-Hakâyık, Kutadgu Bilig ve Divanu Lugâti’t-Türk gibi dönem eserlerinde hangi amaç doğrultusunda kullanıldığının sorgulanması amaçlanmaktadır. Sonuç bölümünde bulgular değerlendirilerek tespit edilen sözcükler sahip olduğu anlamlara göre sınıflandırılacaktır.