Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi

Yazarlar: Nurtaç ERGÜN ATBAŞI

Konular:Edebi İncelemeler

DOI:10.34083/akaded.1009406

Anahtar Kelimeler:Kültürlerarasılık,Türk Alman Edebiyatı,Alev Tekinay,Ağlayan Nar,Alman Romantizmi,Türk Kültürü

Özet: Almanya’da 1960’lı yıllardan itibaren göçmen işçilerin üretimleriyle varlık göstermeye başlayan göçmen edebiyatı zaman içinde önemli dönüşümler geçirir. Eserlerini Türkçe yazan ve sadece göçmen işçi olmanın beraberinde getirdiği sorunları işleyen ilk kuşağın ardından gelen ikinci kuşakla birlikte önemli kırılmalar yaşanır. İkinci ve üçüncü kuşak eserlerini Almanca yazar; kimlik arayışı, yabancılaşma gibi sorunları irdelerken özellikle 1990’lı yıllardan itibaren çok kültürlüğün anlamını kavrayarak eserlerinde kültürlerarası bir yapı kurma yolunu seçerler. Alev Tekinay’ın Ağlayan Nar romanın içerdiği veriler göz önünde bulundurulduğunda kültürlerarasılık bağlamında yorumlamaya açık bir metin olduğu görülür. Tekinay Almanya’da aldığı lisans eğitimi dolayısıyla sahip olduğu edebi birikimi kullanarak eserinde Alman kültüründen Romantizm akımına bağlı üretilen edebi metinlerin düşünsel arka planı ile Türk kültüründen halk şairliği, halk şiiri ve mevlevilik gibi değerleri birleştirerek kültürlerarası etkileşimi Türk ve Alman toplumunun edebi gelenekleri düzleminde okuruna sunar. Tekinay’ın 19. yüzyıl Alman romantizminin ve romantik eserlerin yapısal ve izleksel unsurlarına romanında yer verdiği görülür. Romanını kurgularken roman kahramanı hayata bakışı, duygularını ve düşüncelerini ifade etme biçimi, davranışları, ruh hali ve hatta eş ruhu (Doppelgänger) ile romantik bir karakter olarak çizilir. Bu çalışmada imgenin serüvenine girmeksizin Ağlayan Nar’daki romantik unsurların yanı sıra Türk kültürüne ait unsurların takibi yapılacak ve iki kültürel yapının romandaki birlikteliği ve romandaki kültürlerarasılığa nasıl bir katkı sağladıkları tartışılacaktır.

---