Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
Yazarlar: Mustafa Uğur KARADENİZ
Konular:Edebi İncelemeler
DOI:10.34083/akaded.1013619
Anahtar Kelimeler:Classical Turkish poetry,Image,Visual material,Desolate
Özet: Görsel malzemenin klasik Türk şiirinde kazandığı imajlar, çok çeşitlidir. Döneminin görsel malzemeleri konusunda son derece dikkatli olan klasik Türk şairi, bunlardan birçok şekilde faydalanmıştır. Bilinen bir mazmun yahut hikâyeyi, bu görsel malzemeyle yeniden sunma çabası kendisini açıkça belli eder. Şair gelenekte oluşmuş cari imgeleri tekrar ettiği gibi aynı malzemeden yeni ve özgün imgeler de üretir. Bir yapının yıkılmış halini ifade eden “virane” kavramı da klasik Türk şiirinde yaygın kullanılan imgelerdendir. Şairler, birçok duygu durumunu veya soyut kavramı “virane” imgesiyle somutlaştırırlar. Makalede “virane” kavramı etrafında, klasik Türk şiirinde oluşan anlam ilişkilerine odaklanılmıştır. Şiirsel imgeler yoluyla kavramın metinlerde kazandığı anlamsal boyutlara yer verilmiştir. Sözcüğün bazı inanışları, temsil ettiği ve sözcük etrafında birçok anlam ilgisinin oluştuğu görülmektedir. Çalışma, metinlerde şairlerin çevrelerine yönelen dikkatli bakışlarla hem geleneksel imajları devam ettirdiği hem de benzer yollarla yeni imgeler bulmaya çalıştıklarını göstermeye çalışmaktadır. Böylece şiir ve görsel malzeme arasındaki çok boyutlu ilişkinin bir örnek etrafında ortaya çıkan nitelikleri vurgulanmaktadır.