Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
Yazarlar: Büşra ÇELİK VURAL
Konular:Edebi İncelemeler
DOI:10.34083/akaded.1016845
Anahtar Kelimeler:Divriği Kedisi,Hayvan Mersiyeleri,Kedi Mersiyesi,Me’âlî,Şihâbî.
Özet: Edebiyat terimi olarak “ölen birinin ardından duyulan üzüntüyü dile getirmek, o kişinin iyi taraflarını anlatmak üzere yazılmış lirik şiirler” manasına gelen mersiyeler her ne kadar gerçek şahıslara yazılmış ise de şehir ve hayvanlara yazılan mersiyeler de bulunmaktadır. Arap edebiyatında Ebu Nüvas'ın öldürülen av köpeğine ve İbnü'l-Allâf'ın komşuları tarafından öldürülen kedisine yazdığı mersiyeler ilk hayvan mersiyesi örnekleridir. Bu yazının konusu olan Şihâbî’nin Pisi Mersiyesi Me’âlî’nin yazdığı “Mersiye-i Gürbe” ve Nâmık Kemâl’in Sadrazam Mahmud Nedim Paşa’yı hicven yazdığı “Hırre-nâme”si ile birlikte Türk edebiyatında bilinen üçüncü kedi mersiyesidir. Hayatı hakkında biyografik kaynaklarda bilgi bulunmayan ancak 16. yüzyılda yaşamış olduğu düşünülen Şihâbî -Evliya Çelebi’nin Seyahatnâme’sinde tüm kedilerden üstün tuttuğu- Divriği cinsi kedisinin kaybolması veya çalınmasının ardından bu mersiyeyi kaleme almıştır. Makalenin giriş bölümünde kedilerle alakalı genel bilgiler verildikten sonra Türk edebiyatındaki hayvan mersiyelerine değinilmiş, ardından Şihâbî’nin hayatı ve eserlerine dair bilgiler değerlendirilmiştir. Son olarak şairin Mersiye-i Pisi’si incelenip çeviri yazılı metni sunulmuştur.