Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi

Yazarlar: İ. Hakkı AKSOYAK

Konular:Edebi İncelemeler

DOI:10.34083/akaded.1001968

Anahtar Kelimeler:Çapar-hane,Old Turkish,Persian.

Özet: Tarihi süreç içerisinde Türkler ve Persler yüzyıllar boyunca aynı coğrafyayı paylaşmıştır. Kimi zaman da aynı devletin hükümdarlığı altında yaşamışlardır. Bu sebeple iki kültür arasında çok yoğun bir alış veriş meydana gelmiştir. Bu kültürel alış verişin büyük bir kısmı da doğal olarak dil ve edebiyat sahasında gerçekleşmiştir. Türk dili ve edebiyatı Farsça’dan ve Fars edebiyatından yoğun olarak beslenmiştir. Öyle ki günümüz Türkçesinde bile pek çok Farsça kelime aktif olarak kullanımdadır. İki dil arasındaki bu beslenme tek taraflı olmamış Türkçe’nin Farsça’dan beslendiği gibi Farsça da Türkçe’den beslenip pek çok Türkçe kelimeyi bünyesine dahil etmiştir. Bu kelimelerden birisi de bu yazının konusu olan “çapar-hane”dir. Çapar-hane, Farsça ’da postacıların haber iletmek için durakladıkları menzil anlamında kullanılan bir kelimedir. Bu kelime yüzyıllar boyunca Farsça’da kullanılmış ve kaynaklarda kelimenin kökeni Farsça gösterilmiştir. Ancak dikkatli bakıldığı zaman bunun doğru olmadığı anlaşılmaktadır. Bu makalenin konusunu çapar-hane kelimesinin kökeni oluşturmaktadır. Makalede bu kelimenin Eski Türkçe’de yer alan “çap-mak” fiili ile Farsça ev anlamına gelen “hane” sözcüğünün birleşmesinden meydana geldiği sonucuna varılmıştır.

---