Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi

Yazarlar: Ebru VURAL ARSLAN

Konular:Edebi İncelemeler

DOI:10.34083/akaded.807175

Anahtar Kelimeler:Güngör Dilmen,Bağdat Hatun,Demonik kadın,Femme fatale

Özet: Tiyatro insanın doğasını, serüvenini ve yazgısını konu edinir. Tarihî, toplumsal ve kültürel koşulların biçimlendirdiği bu serüven ele alınırken oyun kişilerinin rolleri, içinde bulunulan toplumun değerler sistemini yansıtacak ya da bu sisteme yön verecek biçimde kurgulanır. Cumhuriyetten sonra yazılan tiyatro oyunları incelendiğinde genellikle dramatik yapıyı kuran demonik kadınlar, oyunların ortak unsuru olarak belirir. Güngör Dilmen’in Bağdat Hatun oyununda oyunun başkişisi Bağdat Hatun, itaatsizliği, hırsları ve arzuları nedeniyle çevresindekileri yıkıma uğratan demonik bir kadın olarak kurgulanır. Ataerkil toplum düzeninin yapısını ve ahlaki değerlerini tehdit eden Bağdat Hatun, arzularını dizginleyemediği için kendi sonunu da hazırlamış olur. Cennetten kovulma mitlerine, erken dönem anlatı türlerine ve tiyatro dışındaki modern anlatılara bakıldığında da kadın, genellikle baştan çıkaran kişi konumunda yer alır. Bu çalışmada kadına getirilen kötücül bakışın kaynakları, kolektif bilinçdışının ürettiği demonik kadın imgesinin bu oyundaki yansıması, ayrıca Türk mitolojisinde yer alan Erlik Han, Kam ve büyü yapma gibi ögelerin bu dönüşüme olan katkısı belirlenmeye çalışılacaktır. 

---