Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
Yazarlar: Meral DEMİRYÜREK
Konular:Edebi İncelemeler
DOI:10.34083/akaded.686540
Anahtar Kelimeler:Işçi sınıfı,Hapishane,Ortam,Adana,Nâzım Hikmet
Özet: Orhan Kemal (1914-1970) Türk edebiyatının önemli roman ve hikâye yazarlarından biridir. Gerçek adı Mehmet Raşit Öğütçü olan romancı, işçi ve emekçi sınıfının meselelerini insanî özle birleştirerek anlatan toplumcu bir çizgiyi benimsemiş, hayatı boyunca çok sayıda hikâye ve roman yazarak geçimini kalemiyle sağlamıştır. Tiyatro ve senaryo çalışmaları da bulunan yazarın edebiyata ilgisi lise bitirme sınavları esnasında başlamış ve ilk denemeleri şiir türünde olmuştur. Birçok edebiyatçı gibi kendini edebiyat âlemine şiirleriyle kabul ettirmek üzere yola çıkan Orhan Kemalʹin edebî çizgisi Bursa Hapishanesinde Nâzım Hikmet ile bir araya gelmesiyle değişir. Yazdığı şiirleri Nâzım Hikmet beğenmez. Şiirleri dışında kaleme aldığı roman denemesini ise çok başarılı bulur. Böylece Nâzım Hikmetʹin yönlendirmesiyle şiirden hikâye ve romana geçiş yapar. Orhan Kemalʹin 1939-1969 yılları arasında yazdığı şiirleri ölümünden sonra oğlu Işık Öğütçü tarafından günlükleriyle birlikte tek kitap halinde yayımlanır. Yazmak Doludizgin (2002, 2007) adlı eserdeki şiirler bir bütün halinde incelendiğinde, Orhan Kemalʹin ileride güçlü bir kurgu ustası olacağı şiirlerindeki anlatıya dayalı unsurlardan açıkça bellidir. Onun şiirleri kurgusal bir metnin taşıması gereken olay örgüsüne bağlı kişi, zaman, mekân, dil ve anlatım özelliklerini bünyesinde barındırır. Şiirlerinin çoğu manzum hikâye şeklindedir. Hatta bazı şiir başlıklarında "hikâye"yi kullandığı görülür. Bu çalışmada Orhan Kemalʹin roman ve hikâye yazarı kimliğiyle tanınmadan önce edebiyat çevrelerine dâhil olmasını sağlayan şiirleri, anlatma esasına dayalı metinlerde bulunan unsurlar açısından incelenerek yazarın şiirleriyle hikâye ve romanları arasındaki örtüşen taraflar tespit edilecektir. Böylece onun manzum kurgusal metinler yazdığı görüşü dikkatlere sunulacaktır.