Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi

Yazarlar: Özgenay İNANAN

Konular:Edebiyat

DOI:10.34083/akaded.487119

Anahtar Kelimeler:Osmanlı Padişahları,Tasvir,Portre,Şemail,Kıyafetname

Özet: Osmanlı padişahlarının heybetli görünüşleri ve güzel yaratılışları her dönemde merak edilen konular arasında yer almaktadır. Tasvir sanatı, Osmanlı döneminde resim sanatına kıyasla daha çok ön plana çıkmaktadır. Metin içi tasvirler eserde yer verilen minyatürlere zemin hazırlamaktadır. Bu tür eserlerde bulunan şahsiyetlerin kılık kıyafetleri, karakteristik özellikleri, olaylar karşısındaki tutumları gözler önüne serilir bu vesileyle dönemin sosyal hayatına dair izlere dahi rastlamak mümkündür. Bu çalışmada Seyyid Lokman Çelebi bin Hüseynî al-Asûrî al-Urmevî’nin 16. yüzyılda kaleme aldığı Kıyâfetü’l-İnsâniyye Fî-Şema’ili’l-Osmâniyye adlı eseri merkeze alınarak Osman Gazi’den III. Murad’a kadar toplam on iki Osmanlı padişahının gerçek karakter özellikleri ve dış görünüşleri üzerinde durulmaya çalışılacaktır. Bu hususta eserde yer alan tasvirler ve bu tasvirler eşliğinde Nakkaş Osman’ın resmettiği portrelerden yola çıkılarak padişahlar hakkında genel belirlemeler yapılacak, ardından padişahların ayırt edici özellikleri üzerinde durulacaktır. Genel belirlemeler; padişahlar hakkında yapılan sade ve süslü tasvirler olarak metinde yer alan örnekler üzerinden açıklanacak metinde yer alan ibarelere göre padişahlar arasındaki genetik özellikler üzerinde durulacaktır. Ardından padişahları birbirinden ayıran ve ön plana çıkaran karakter özellikleri üzerinde durulacaktır. Bu belirlemelerden sonra başlıklar hâlinde her padişahın metinde bulunan tasvirleri ve portreleri yer alacaktır; böylelikle Nakkaş Osman’ın resmettiği portreler ile Seyyid Lokman Çelebi’nin tarif ettiği Osmanlı padişahlarının dış görünüşleri ve karakterleri ile zihnimizde tam anlamıyla gerçek portreler oluşturulması hedeflenmektedir. 

---