Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
Yazarlar: Tuba ONAT ÇAKIROĞLU
Konular:Edebiyat
DOI:10.34083/akaded.487429
Anahtar Kelimeler:Yahya Bey,Yeniçeri,Asker- şair,Sultan
Özet: Klâsik Türk Edebiyatı’nda şairlerin ele alacağı konuların, yapacağı tasvirlerin, benzetmelerin çerçevesi önceden belirlenmiştir. Şairler, geleneğin kendilerine sunduğu çerçevede eserlerini kaleme almışlardır. Klâsik Türk Edebiyatı’nın esas konusu olan aşkı anlatırken, şairler ideal aşkı ve ideal sevgiliyi tasvir etmişlerdir. Şair, hayatında aşkı gerçekten yaşamamış dahi olsa eserinde ince hayaller ve benzetmelerle aşkı ve âşıklığıgüzel şekilde ifade etmiştir. Çoğu zaman şairin kimliği, mesleği, makamı ve içinde bulunduğu koşullar şiirlerinde fark edilmez. Bununla birlikte zaman zaman şairlerin düşünceleri, hayata bakış açıları şiirlerinde kelimelerin arasına gizlenmek suretiyle karşımıza çıkar. 16. yüzyıl şairlerinden Taşlıcalı Yahya Bey, devşirme usûlü ile İstanbul Acemi Oğlanlar ocağına getirilmiş, yeniçeri olmak üzere yetiştirilirken ordu içinde yükselmiş, hem asker hem de şair olarak tanınmıştır. Taşlıcalı Yahya Bey kasidelerinde katıldığı seferlerden bizzat bahsetmektedir. Ancak divanların gazeller bölümü daha çok sevgiliye dâir vasıfların dile getirildiği bölümlerdir. Hem asker hem devlet adamı olan Taşlıcalı Yahya Bey’ in gazellerinde güzeli, sevgiliyi tasvir ederken asker kimliğinin izlerine rastlamak mümkün müdür? Şairin yeniçeri olarak katıldığı seferlerde edindiği tecrübelere şiirlerinde yer vermiş olmalıdır. Yazımızın konusu, bu noktadan hareketle belirlenmiştir. Şairin mesleğinin izleri beyitlerde tespit edilmeye çalışılacaktır.