Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi
Yazarlar: Özge KARAKOÇ KAYGUSUZ
Konular:Edebi İncelemeler
DOI:10.34083/akaded.647507
Anahtar Kelimeler:Heşt-Bihişt,Devletşah Tezkiresi
Özet: Türk Edebiyatında şair biyografileri içerisinde önemli bir yeri olan Heşt Bihişt, Anadolu sahasında yazılmış ilk tezkiredir. Tezkirenin yazarı Sehî Bey (ö. 1548/1549), eserin sebeb-i te’lif bölümünde tezkireyi kaleme alırken, bugün Herat Ekolü tezkireleri olarak isimlendirilen üç tezkireden yararlandığını ifade eder. Bu tezkireler: Bahâristan, Devletşâh ve Mecâlisü’n-Nefâyis’tir. İkisi Farsça biri Türkçe kaleme alınmış olan bu tezkireler tabakat usulüyle yazılmışlardır. Sehî Bey de eserini bu usule uygun şekilde kaleme almıştır. Heşt Bihişt ile Herat Ekolü tezkirelerinin ortak özelliği sadece şekille sınırlı kalmaz. Biyografiler aktarılırken kullanılan ifade kalıplarında ve terim olup olmadığı üzerinde tartışmalar bulunan şiir ve şair niteleyicilerinde de benzerlik görülür. Bu çalışmanın amacı, Heşt Bihişt, Devletşâh, Bahâristan ve Mecâlisü’n-Nefâyis örnekleminde tezkirelerin biyografi kısımlarında kullanılan şiir ve şair niteleyicilerinin ortaklığını, aynı zamanda tezkire geleneği içerisinde Fars Edebiyatından Türk Edebiyatına geçen tezkire terminolojisi ya da daha ihtiyatlı bir söylemle tezkirelerdeki şiir ve şair niteleyicilerini tespit etmektir. Anahtar Kelimeler: Heşt Bihişt, Devletşâh Tezkiresi, Bahâristan, Mecâlisü’n-Nefâyis, tezkire, Türk Edebiyatı, Fars Edebiyatı.