Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi

Yazarlar: Necmiye ÖZBEK ARSLAN

Konular:Edebi İncelemeler

DOI:10.34083/akaded.638598

Anahtar Kelimeler:Ardaviraf,Miraç,Yükseliş,Din,Cennet,Cehennem

Özet: Ortak düşünce kalıplarını içeren pek çok motif farklı inanç dünyalarında ortak şekillerde kullanılmaktadır. Özellikle din ve mitolojiyi kapsayan inanç temelli görüntülerde kutsalın kavramsal olarak çerçevesi çizilmeye çalışılır. Bu kavram çerçevesinindışında Tanrı ve ona ulaşma isteği yer almaktadır. Gök Tanrı inancından Hıristiyanlığa, Zerdüştlükten Yahudiliğe, Mazdeizmden İslamiyet’e kadar bütün dinlerde gök hiyerofanileri göğü kutsal kabul etmiş ve Tanrı’ya mekân olarak seçmişlerdir. Bu nedenle ölmüş bedenlerin ruhlarının gökyüzüne yükseldiğine dair inanç yaygınlaşmıştır. Gökyüzündeki yaşam, sonu gelmeyen yaşamdır. Çünkü dinsel inançlara göre kutsal varlıklar, Tanrı/ Tanrılar yaratıcıdır; o/onlar ebedi olarak yaşarlar ve kurucudurlar. Gökyüksek mekân olarak kabul edildiği için yüksekte olan ve buraya yükselmiş olan, hangi dini inançta olursa olsun, aşkın olanı temsil eder. Öteki dünyaya, metafizik ya da semâvi âleme seyahat etmek suretiyle miraç tecrübesini geçiren kişiler tanrıyla buluşup tanrısal güçlerden faydalanarak ilahi öğretileri ve emirleri alıp yeryüzü hayatını düzenleme çabası içindedirler. Bu çalışmanın konusu olan Ardavirafnâme, Muhammediye ve Mirâcnâme metinleri göğe çıkışın, Tanrıyla buluşmanın anlatıldığı metinlerdir. Bunlardan sadece Muhammediye manzum olarak yazılmıştır. Metinlerde görülen pek çok ortak özelliğin yanında farklılıklar da bulunmaktadır. Bu çalışmanın amacı; göğe yükseliş ve Tanrıyla buluşma aşamaları, gökyüzünde yaşanan deneyimler, göğe çıkmada kullanılan araçlar ve yükselişin nasıl gerçekleştiği gibi mitsel motifler ortaya konacak ve metinlerin kapsadıkları din sistemlerindeki benzer ve farklı özellikleri dikkate sunulacaktır.

---