AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi
Yazarlar: Pınar ONAY DURDU, Zehra YERLİKAYA
Konular:Fen
DOI:10.5824/ajite.2020.02.003.x
Anahtar Kelimeler:Web erişilebilirliği,Kullanılabilirlik,Kullanıcı deneyimi,Yazılım uzmanlarının algıları,Evrensel tasarım
Özet: Web siteleri, ticari alandan devlet kuruluşlarına kadar geniş bir yelpazede çeşitli kitlelere temel bilgi yayma mekanizması haline gelmiştir. Bu iletişim ortamının tüm insanlar için erişilebilir olmasını sağlayan evrensel tasarım önemli bir konu haline gelmektedir. Ancak, şu anda web sitelerinde halen erişilebilirlik problemleri mevcuttur. Bu durumun nedenlerinden biri, web sitelerini geliştiren ve üzerlerindebüyük etkiye sahip oldukları düşünülen yazılım uzmanlarının farkındalık ve anlayış eksikliğine dayanabilir. Bu çalışmada, Türkiye'deki web sitesi geliştirmenin herhangi bir aşamasında katkıda bulunan yazılım uzmanları arasındaki mevcut durumu, esas olarak web sitesi erişilebilirliği ve ilgili konulardaki algılarına odaklanarak ortaya koymak amaçlanmıştır. Erişilebilirlik, kullanıcı deneyimi ve kullanılabilirlik arasındaki ilişkinin yanı sıra uzmanların standart erişilebilirlik tanımı, erişilebilirlik değerlendirme yöntemleri ve erişilebilirlik faktörleri gibi ilgili konulara ilişkin bakış açılarını ortaya çıkarmak için akademi, endüstri ve devlet kurumlarından 108 katılımcıyla web tabanlı bir anket uygulanmıştır. Sonuçlar, yazılım profesyonellerinin web sitesi erişilebilirliği için kapsayıcı tanımları tüm insanlarla ilişkilendirerek tercih ettiklerini göstermiştir. Erişilebilirlik, kullanılabilirlik ve kullanıcı deneyimi kavramlarının birbirleriyle ilişkili kavramlar olduğunu ve web sitesi erişilebilirliğini sağlamak için kullanıcı merkezli yaklaşımların uygulanması gerektiğini düşünmektedirler. Ayrıca, web erişilebilirliğini sağlamak için mevzuatların etkinleştirilmesi gerektiğini belirtmektedirler. Her ne kadar bulgular, Türkiye'nin web sitesi erişilebilirlik algıları ile ilgili durumunun anlık bir görüntüsünü sunsa da, erişilebilirlik topluluğu için paylaşılan anlayış konusunda rehberlik sağladığı için de bu algılar kritik önem taşımaktadır.