AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi
Yazarlar: Haluk Arda OSKAY
Konular:-
DOI:10.5824/1309-‐1581.2015.2.005.x
Anahtar Kelimeler:Televizyon,Reklam,İnternet,Çocuk,Göstergebilim,Semiyoloji
Özet: Ürünler, üreticiler ve dolayısıyla markalarla çevrili olarak yaşadığımız çağdaş tüketim toplumunda reklamlardan bağımsız olarak yaşayabilmek neredeyse imkânsızdır ve yaşamlarımızı şekillendiren önemli kültürel argümanlardandır Batı,2005:176 . Reklamların ihtiyaç dışı tüketime yönelttiği, reklamı yapılan ürün ya da hizmette bulunmayan bazı özelliklerin üründe bulunduğunu söyleyerek tüketicileri yanılttığı, ürün ve hizmetin vaat ettiği yararın abartıldığı ve bunun bir sömürü noktasına geldiği gibi birçok ahlaki tartışma yapılmaktadır. Bu tartışmalar içerisindehassas ve üzerindeçok durulanı, reklamların çocuklar üzerindeki olumsuz etkileridir. Tüketim toplumu içerisinde her bir birey potansiyel olarak müşteridir ve isteklerini ifade edebilecek kadar büyümüş her bir çocuk da kaçınılmaz olarak reklamların hedefi haline gelmektedir. Çocuklara yönelik reklamlarauygun reklam oyuncusu da gene çocuklar olduğundan hem çocuk reklam oyuncularının kullanımı hem de çocuklara yönelik reklamların verdiği mesajlar üzerine etik tartışmaların boyutu genişlemektedir. Günümüzde iletişim teknolojilerinin gelişerek, televizyon gibi görece denetimli mecralar için gerçekleştirilen reklamların internet aracılığı ile de izlenebilir hale gelmesi ebeveynlerin çocukların izleme alışkanlıkları üzerinde denetimlerini azaltmıştır. Buna ek olarak tekrar sayısının çocuk izleyicinin tercihleri doğrultusunda artması da ihtimaller arasına girmiştir. Reklamların internet aracılığıyla daha rahat izlenebiliyor olması çocuklar için uygunsuz olabilecek ya da yanlış mesaj verebilecek yapımların kolay okunabilir olmasına izin vermiştir. Bu nedenle televizyonda ilk anda fark edilemeyecek kadar hızla dönen reklamlardaki gizil mesajlar, internet aracılığıyla daha detaylı izlenebilir konuma gelmiş bu da reklamlar üzerine derinlikli bir okuma yapmayı daha gerekli kılmıştır. Bu anlamda detaylı bir okuma için deuygun yöntemlerden birisi göstergebilimsel çözümlemedir. Bu çalışmada, çocuk oyuncuların kullanıldığı ve çocuklara yönelik televizyon reklamlardan “Algida Amaze” serisi örnek olarak seçilmektedir. Reklamda kullanılan her bir görsel ve işitsel mesajın tam olarak irdelenebilmesi, verdiği mesajı tam olarak çözümleyebilmek ve eğer içeriyorsa reklam mevzuatına aykırı mesajları tespit edebilmek için göstergebilimsel yöntem kullanılmaktadır.