AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi
Yazarlar: Hüsna ALTIN, Ali Fuat ALTIN
Konular:-
DOI:10.5824/1309‐1581.2018.3.006.x
Anahtar Kelimeler:Zaman atlatma,HDR,Yüksek Dinamik Aralık,Time Lapse fotoğraf
Özet: Time Lapse fotoğraf çekim tekniğini tanımladığımızda Türkçe karşılığında aralıklı çekim, zaman atlatmalı çekim, zaman aşımı fotoğrafçılığı, zaman aralıklı görüntüleme, hızlandırılmış çekim, süreç görüntüleme, anlamları ile ifade edildiği görülmektedir. Time Lapse temelde iki yöntem ile gerçekleştirilir. Birinci yöntem çekilen bir videonun hızlandırılarak oynatılması, ikinci yöntem ise fotoğraf makinesi ile çekilen karelerin ardışık olarak gösterilmesi şeklindedir. Belirli bir zaman diliminde periyodik aralıklar ile çekilen fotoğraf 5sn, 10dk, 1saat vb. bir yazılım aracılığı ile birleştirilir. Birleştirilen görüntüler 1 sn de 24-30 kare olacak şekilde montajlanarak bir video formatında kayıt edilir. Belirli zaman aralıkları ile çekilen fotoğraflar video hızında oynatıldığında, görüntüde belirgin bir hız artışı olur ve zaman hızla geçiyor gibi görünür. Örneğin gökyüzünde ilerleyen bulutlar, bir bitkinin büyüme sureci, bir çiçeğin açma süreci, bir mevsimin geçiş süreci gibi uzun olan zaman dilimleri kısaltılarak 5-10 saniye gibi kısa bir zaman diliminde sunulur. Sinematografik bir teknik olarak kabul edilen time lapse, İngiliz fotoğrafçı Eadweard Muybridge’in “Koşan Atlar” çalışmasının sonrasında keşfedilmeye başlandı. Muybridge, koşan atın fotoğraflarını bir diske yerleştirerek ilk görüntüleri elde etti. 19.yüzyıldan günümüze dek teknik olarak hızlı bir gelişim gösteren fotoğraf, film ve karanlık oda dönemi yerini dijital döneme bıraktı. Bu bağlamda time lapse çekim tekniği de teknolojinin imkânlarından yararlanarak tek bir kamera ile uygulanabilir duruma geldi. Time lapse tekniğininbüyük problemlerinden biri olan yüksek ışık şiddeti sonucu fotoğrafta oluşan detay kayıplarıdır. Çalışmada bu problemi ortadan kaldırmaya yardımcı olan HDR tekniği ile istenilen sonuca nasıl ulaşıldığına dair bilgi vermek, her iki tekniğin birlikte kullanılmasına ilişkin verilebilecek bilgilere katkıda bulunmak, time lapse tekniğini daha aktif ve başarılı bir sonuca ulaştırmak için çalışmanın yarar sağlayacağı düşünüldü. Modern dünyanın yadsınamaz bir getirisi olan teknoloji, time lapse yönteminde olduğu gibi HDR tekniğinde de ilerlemeler meydana getirdi. Herhangi bir konunun fotoğraflanması gerektiğinde fotoğraflanacak sahnenin enstantene ve diyafram değerlerini belirlemek için gerekli hesaplamaları mevcut makinenin otomatik poz ölçüm sistemine bırakmakkolay seçimler olarak görülür. Her ne kadar fotoğraf makinesinin konuya göre pozlandırma seçenekleri kolaylık sağlasa da bu her zaman görüntü açısından doğru bir tercih olmayabilir. Fotoğraf makinesi ister giriş seviyesinde isterse de profesyonel seviyede olsun, bir görüntününaydınlık vekaranlık bölümlerindeki ayrıntıları kaydetme konusunda belirli bir sınırlara sahiptir. Kontrastlığı yüksek konuları fotoğraflarken karanlık bölgeler referans alınarak pozlandırıldığında aydınlık bölgedeki detayların kaybolmasına neden olurken, aydınlık bölgeler referans alınarak pozlandırıldığında ise karanlık bölgelerdeki detayların kaybolması kaçınılmaz olur. Fotoğraf makinelerinin kaydedebildiği yüksek dinamik aralığının belirli bir standardının olması çekilen görüntünün sonuçlarında detay kayıplarına sebep olmaktadır, işte bu sebepleri ortadan kaldırmak için geliştirilmiş HDR Hight Dinamic Range/Yüksek Dinamik Aralık tekniği ile fotoğraflanan konunun tüm dinamik aralığı kaydedilebilmektedir. HDR tekniğini uygulama süresi, örtücü enstantene hariç, diyafram, netleme, ISO vb. ayarları sabit tutmak koşulu ile farklı poz değerlerinde çekilen üç ya da daha fazla fotoğraf karelerinin yazılımlar aracılığıyla açık ve koyu ton eşleştirilmelerinin yapılarak istenilen sonuca ulaştırılmasına dayanır. HDR fotoğrafların time lapse videoların oluşumunda kullanılması ile birlikte, insan gözünün gördüğü dinamik aralığa yakın görüntülere ulaşılması sağlanarak daha başarılı sonuçlar elde edildi. Bu kapsamda time lapse ve HDR teknikleri ele alınarak, Time lapse fotoğraf çekimleri doğrultusunda HDR tekniğinin çekimlerde birlikte kullanımının önemine dikkat çekmek ve time lapse tekniğinin uygulama aşamasında karşılaştığı yüksek kontrastlı ışıktan kaynaklanan, görüntüdeki detay kayıplarının HDR yöntemiyle ortadan kaldırılması amaçlandı. Çalışma sonucunda, verilen örnek fotoğraf çekimlerinde HDR uygulaması yapılarak dinamik aralığın artırıldığı gözlemlendi. Görüntülerde ışık şiddetinin yüksek kontrastlığa sahip fotoğraflardaki detay kayıpları HDR tekniği kullanımıyla ortadan kaldırılarak time lapse de yüksek görüntü kalitesine sahip sonuçlar elde edildi.