Adalet Dergisi
Yazarlar: Anıl İbrahim BAKIRCI
Konular:Hukuk
Anahtar Kelimeler:Celalettin Arif Bey,Hukuk-ı Esasiye,Anayasa Hukuku,Devlet,Hükümet,Devletin Tüzel Kişiliği
Özet: II. Meşrutiyet döneminde ilk anayasa hukuku eserlerimizden birisini de Celalettin Arif Bey kaleme almıştır. Kamu hukukumuzun hususiyetle de anayasa doktrinimizin gelişimi açısından Hukuk-ı Esasiye’si oldukça büyük önem ihtiva etmektedir. Celalettin Arif Bey anayasa hukukçuluğunun yanısıra önemli bir siyasi figür olarak döneme damgasını vurmuş Mebusan Meclisi’ne riyaset etmiş ve 1921 Anayasası’nın hazırlanmasında rol üstlenmiştir. Hali ile Celalettin Arif Bey Osmanlı ile Türkiye arasında anayasal birikimin teorik panoromasını izlemek bakımından köprü vazifesi sahibi başlıca isimlerden de bir tanesidir. Modern devletin ortaya çıkışı ile beraber modern kamu hukukundaki en büyük sorunlardan birisi devletin tüzel kişiliğinin tanınması olmuştur. Bu bakımdan devletin hukuken tescil edilmiş olan tüzel kişiliği modern devletleri kendinden önceki devletlerden keyfiyet itibari ile farklılaştıran ayırıcı nitelik olmuştur. Devletin soyut bir varlık ve hukuki cepheden ise tüzel bir kişilik olarak ele alınışı ise II .Meşrutiyet akabinde Darulfunun ve İstanbul Hukuk Mektebi’nde verilen dersler üzerinden izlenilebilinmektedir. Bu tarihçe içerisinde Celalettin Arif Bey başlıca isimlerden birisini ifade etmektedir. Bu makalede Celalettin Arif Bey’in anayasa hukukçusu sıfatı ile devlet tüzel kişiliğine bakışı ve yüklediği anlam incelenmektedir.