BUGU Dil ve Eğitim Dergisi
Yazarlar: Mehmet Fatih ÖZCAN
Konular:-
DOI:10.46321/bugu.24
Anahtar Kelimeler:Okul öncesi,ÖABT,Kelime bilgisi,Kavramsal bilgi
Özet: Okul öncesi öğretmeni adaylarının 0-6 yaş dönemi çocuklara rol model olmasından dolayı, kelime ve kavram bilgisi kazanım ve düzeylerinin denetlenip, eksikliklerinin giderilmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda çalışmamızda, Dil ve Konuşma Bozuklukları dersi kapsamında, okul öncesi öğretmeni adaylarının ÖABT kitaplarında yer alan ve lisans eğitiminde öğrendikleri terimleri tanımlama ve verilen örnek tanımlardan hareketle kavram ifadelerini bilme düzeylerini tespit etmek amaçlanmıştır. 2018-2019 akademik yılında “Dil ve Konuşma Bozuklukları” dersi kapsamında yürütülen çalışmada örnek olay çalışması yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Okul Öncesi Öğretmenliği Programı’nın son sınıfında öğrenim gören 110 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Örneklemdeki öğretmen adaylarının kavram ifadelerini nasıl anladıklarını ortaya çıkarmak ve öğrenim düzeylerini tespit etmek amacıyla 12 durum ifadesinin verilip bu ifadelerin karşıladığı kavramın yazmasının amaçlandığı yarı yapılandırılmış görüşme formu araştırmacı tarafından hazırlanmıştır. Öğretmen adaylarının ilgili durumlara verdikleri cevaplar “anlama”, “sınırlı anlama”, “yanlış anlama”, “cevap verememe” kategorilerine göre betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Ayrıca ÖABT kitaplarından, okul öncesi eğitiminde temel teşkil eden kelimeler belirlenip, öğretmen adaylarından anlamlarını yazmaları istenilen 42 terimlik bir form oluşturulmuştur. Formların sonunda öğretmen adaylarının öz değerlendirme yapmaları için de 1 açık uçlu soru sorulmuştur. Elde edilen veriler analiz edilip yüzde ve frekans değerlerinin sunulduğu tablolar hazırlanmıştır. Okul öncesi öğretmeni adaylarının kavramlara ve terimlere karşı olumlu tutum içerisinde oldukları ancak terimlerin anlamlandırılması kısmında yeterli kazanıma sahip olmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Çalışma sonucunda kavram öğrenimi ve öğretiminin kalıcı ve daha işlevsel bir hâle getirilmesi gerektiği; ayrıca öğretmen adaylarının kavram karmaşası yaşadıkları, gelişim dönemlerini karıştırdıkları ve seçenekler olmadan kavram adlarını hatırlayamadıkları tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarına verilen tanımlamalardan ve terimlerden yeterli dönüt alınamadığı için adayların okul öncesi eğitiminin temel terim ve kavramları hakkında yeterli bir kazanıma sahip olmadıkları sonucuna da ulaşılmıştır.