19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi

Yazarlar: İsmail Erkan ÇELİK, Melih Sefa YAVUZ

Konular:İktisat

DOI:10.52835/19maysbd.985229

Anahtar Kelimeler:: Current Account Deficits,ARDL Bonds Testing,ECM

Özet: Bu çalışmada Türkiye'nin 1996Q1–2021Q1 dönemlerindeki altın ithalatı, enerji ithalatı ve kısa vadeli sermaye girişlerinin cari açık üzerindeki etkilerinin çeyreklik veriler kullanılarak tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla öncelikle literatür taramasına dayalı olarak cari açık modeli oluşturulmuş ve otoregresif dağıtılmış gecikme (ARDL) modeli kullanılarak tahmin edilmiştir. Daha sonra ilgili değişkenler arasında eşbütünleşmenin varlığı sınır testi uygulanarak test edilmiş ve ardından hata düzeltme modeli tahmin edilmiştir. Sınır testi sonuçları, cari açıklar, altın ithalatı, enerji ithalatı, portföy yatırımı, doğrudan yabancı yatırım, reel efektif döviz kuru, reel gayri safi yurtiçi hasıla, açıklık ve finansal gelişme değişkenleri arasındaki eşbütünleşmeyi göstermektedir. Çalışmanın ampirik bulguları, altın ithalatının kısa ve uzun vadede Türkiye'nin cari işlemler açığı üzerinde önemli bir bozucu rol oynadığını, ancak enerji ithalatının ve portföy yatırımlarının sadece kısa vadede etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca, Türk parasının değer kazanması cari açığı sadece uzun vadede artırıyor gibi görünmekte iken kısa vadede bir etki tespit edilememiştir. İlginçtir ki, bir ülkenin uluslararası ticaretle dünya ekonomisine entegrasyonunun bir ölçüsü olarak kullanılan açıklığın ne uzun vadede ne de kısa vadede cari açıklar üzerinde herhangi bir etkisi görülmemiştir.

---