19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi
Yazarlar: Hüseyin MERTOL, Murat TEZ, Kübra DURAN, Gamze MERTOL
Konular:Sosyal Bilimler Tarihi
Anahtar Kelimeler:Mübadele,Mübadil,Metafor,Göç
Özet: Bu çalışma, kırsal ve kentsel kesimde yaşayan mübadillerin göç kavramının alt başlığı olan mübadelenin zihinlerinde nasıl bir yer edindiğini öğrenmek amacıyla yapılmış bir çalışmadır. Lozan Barış Antlaşmasıyla Anadolu’daki Rum Ortodoks ile Yunanistan’daki Müslüman halkın zorunlu olarak mübadele yapılmasına karar verilmiştir. Mübadele ile Yunanistan’dan yaklaşık 400 bin Türk Anadolu’ya göç etmek zorunda kalmıştır. Her mübadele bir yaradır izleri kalır. Bu cümleye bağlı olarak mübadelenin boyutları ve etkisi bakımından incelendiğinde yüz binlerce insanın hayatı değişmiş, yeni geldikleri vatana uyum sağlamaya çalışırken bir yandan da kimlik ve kültürlerini Anadolu’da yaşatmak istemişlerdir. Çalışmanın temel amacı ikinci ve üçüncü kuşak mübadillerin, mübadeleye dair algılarını metafor yöntemiyle belirlemektir. Çalışmada mübadillerin mübadele olgusuna nasıl anlamlar yüklediği, bu anlamları hangi metafor ile betimledikleri ve oluşan metaforların hangi kategorilere yerleştirildiği araştırılmıştır. Bu çalışmada mübadillere “Mübadele……gibidir. Çünkü…” gibi soru sözlü olarak aktarılmış bu yolla mübadillerin mübadeleye hangi metafor üzerinden anlam yüklediği anlaşılmaya çalışılmıştır. Çalışmada yöntem olarak nitel araştırma desenlerinden olgu bilim (fenomenoloji) kullanılmıştır. Çalışma grubu amaçlı örnekleme yönteminden olan ölçüt örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. Araştırma Tokat’ın Erbaa ilçesindeki mübadiller ile yürütülmüş olup 50 kişilik bir örneklem grubu belirlenmiştir. 22 tanesi 2.kuşak mübadil, diğer 28 tanesi 3.kuşak mübadildir. Verilerin analizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda mübadele kavramı ile alakalı 22 tane metafor oluşturulmuştur. Oluşturulan metaforlar toplam 4 tema altında toplanmıştır. En fazla oluşturulan metafor sırasıyla; üzüntü (5), korku (5) ve savaş (4) metaforları olmuştur. Mübadillerin mübadeleye dair algıları genel anlamı ile olumsuz metaforlar ile ifade edilmektedir. Anahtar Sözcükler: Mübadele, Mübadil, Metafor, Göç