Üniversite Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: Metin TOPRAK, Deniz KOLAT, Mehmet ŞENGÜL, Armağan ERDOĞAN
Konular:Sosyal
Anahtar Kelimeler:ISCED geniş ve dar alan sınıflaması,Türkiye yükseköğretim yeterlilikler çerçevesi,Temel alan yeterlilikleri,Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi,Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi
Özet: Türk yükseköğrenim sistemindeki alan ve programlara yönelik standartlar, yeterlilikler, kalite güvencesi, akreditasyon ve önceki öğrenmelerin tanınması ve transferi konularında geliştirilecek düzenlemeler ile yönetişim ve işletim modeline zemin oluşturmak üzere bu çalışma gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada Türk yükseköğrenim sistemi, UNESCO’nun geliştirdiği eğitim sınıflaması (ISCED) çerçevesinde; 10 geniş alan ve 29 dar alandaki program çeşidi ve sayısı ile öğrenci ve öğretim elemanı mevcudu itibariyle sayısal olarak incelenmiştir. ISCED’deki 80 ayrıntılı alan ve eğitim programları düzeyindeki analizler, başka çalışmalara bırakılmıştır. ISCED geniş alanlarında, program sayısı bakımındanfazla program işletme, yönetim ve hukuk (%18,4); mühendislik, imalat ve inşaat (%17,4); sağlık ve refah (%14,9) ve sanat ve beşeri bilimler (%14,2) geniş alanlarındadır. Öğrenci sayısının (açık öğretim hariç)yüksek olduğu beş geniş alan işletme, yönetim ve hukuk (%21,3), mühendislik, imalat ve inşaat (%20,6), sanat ve beşeri bilimler (%14,8), sağlık ve refah (%12,6) ve eğitimdir (%9,2). Öğretim elemanlarınınfazla olduğu beş geniş alan sağlık ve refah (%37,7), mühendislik, imalat ve inşaat (%15,4), eğitim (%13,6), işletme, yönetim ve hukuk (%9,9) ve doğa bilimleri, matematik ve istatistiktir (%5,9). Öğretim elemanı başına düşen öğrenci sayısınınyüksek olduğu ilk beş geniş alan bilgi ve iletişim teknolojileri (50), işletme, yönetim ve hukuk (47), hizmetler (45), sosyal bilimler, gazetecilik ve enformasyon (35) ve eğitimdir (35). Program sayısı başınafazla öğrenci sırasıyla sosyal bilimler, gazetecilik ve enformasyon (90), mühendislik, imalat ve inşaat (90), işletme, yönetim ve hukuk (87), eğitim (79) ve sanat ve beşeri bilimlerdir (78). Program sayısı ve öğrenci sayısının geniş ve dar alanlar itibariyle dağılımı birbirine paralellik gösterirken, öğretim elemanları bakımından bu paralellik gözlenmiyor. Program çeşidi ve sayısı ile programlar itibariyle öğretim elemanı ve öğrenci sayıları ile eğitim, meslek ve ekonomik faaliyet ilişkisi, ülkenin gelecek tasavvurunda kritik önemdedir. Bu çalışma, sözkonusu bağlantının ilk adımı olarak değerlendirilmektedir.