Teknik Bilimler Dergisi

Yazarlar: Ban ALMAHMUD, Mehmet ALBAYRAK

Konular:Mühendislik

DOI:10.35354/tbed.664956

Anahtar Kelimeler:Yapay Sinir Ağı,Box-Jenkins Modeli,Yazıcı Sarf Malzemeleri

Özet: Özet: Bu çalışmada, Irak’ta verilen süre aralığında toplanan verilerden yazıcı sarf malzeme satışları öngörüsünde bulunabilmek amacıyla, Box-Jenkins (B-J) ve Yapay Sinir Ağları (YSA) yöntemleri kullanılarak analizler ve geleceğe dönük öngörüler yapılmıştır. Toplam 132 gözlemden oluşan, Ocak 2008 ile Aralık 2018 arasındaki süreçte, yazıcı sarf malzemelerinin satış miktarları ele alınarak buna ait zaman serisi analiz edilmiştir. Çalışmada B-J metodu uygulanarak veri temsili için Otoregresif ve Bütünleşik Otoregresif Hareketli Ortalama (ARIMA) yöntemleri kullanılmıştır. Analizler sonucunda oluşturulan farklı modellerin arasındauygun modelin ARIMA (0,1,0) (0,0,1) olduğu sonucuna varılmıştır. Bu modelin seçilme nedeni, öngörü doğruluğu kriteri sayılan Hata Karelerinin Ortalama Kökü (RMSE) ve Ortalama Mutlak Hata (MAPE) değerleridir. YSA ile modelleme yapıldığında ise farklı modeller test edilmiş, kurulan modellerin içindeuygun modelin çok katmanlı YSA (5.5.1) modelinin olduğunu görülmüştür. Bu iki farklı yöntem arasında RMSE ve MAPE kıstası kullanılarak öngörünün doğruluğu ve performans yönünden karşılaştırma yapılmıştır. B-J ve YSA modelleri kendi arasında kıyaslandığında çok katmanlı YSA modelininuygun model olduğu görülmüştür. Bu model ile yazıcı sarf malzeme satışları zaman serisinden yararlanılarak, ileriki yıllar için satış miktarı değerlerinin tahmini yapılabilmektedir.

---