International Journal of Agricultural and Natural Sciences
Yazarlar: Mehmet KARACA, Ayşe Gül İNCE
Konular:
Anahtar Kelimeler:CRISPR/Cas,Oligonükleotit Destekli Mutagenez,TALEN,Ters Islah,ZFN
Özet: Bu çalışmada yeni nesil bitki ıslahı yöntemleri, introdüksiyon, seleksiyon, mutasyon ve poliploidi ıslahı ile rekombinant DNA teknolojileri (transgenez) dışında kalan yöntemleri kapsamaktadır. Genlerin aktifleştirilmesi, susturulması veya yerlerinin değiştirilmesi, sadece genetiği değiştirilmiş organizmaları (GDO) üretmemize izin vermekle kalmamış aynı zamanda genlerin biyokimyasal, moleküler ve hücresel mekanizmalarını da daha hızlı bir şekilde anlamamızı sağlamıştır. Günümüzde genomun yeniden düzenlenmesi mühendislik açısından da mümkündür. Bitki araştırmacıları tarafından gen ifadesini susturma, arttırma ve genlerin yer değiştirmesi ile genomun yeniden düzenlenmesi ve oluşturulması ile ilgili çalışmalar önemli bir ivme kazanmıştır. Yeni nesil bitki ıslahı yöntemlerinin bir bölümünün temel hedefi, istenilen özellikleri transgenez ile kazandırılmış ancak kendisi transgenik olmayan bir hat veya çeşit geliştirmektir. Diğer bazı yeni nesil bitki ıslahı yöntemlerinin ana hedefi ise geleneksel rekombinant DNA teknolojileri ile oluşan sorunların düzeltilmesidir. Yeni nesil bitki ıslahı yöntemleriyle geliştirilen bitkilerin tanısı ise genomik, metabolomik ve proteomik yöntemlerin kullanılmasını gerekli kılmaktadır. Bu çalışmada genom düzenleme teknikleri ile birlikte yeni nesil bitki ıslahı yöntemleri, araştırmacı ve okurlara Türkçe olarak sunulmak üzere hazırlanmıştır. Bu çalışmada ele alınan konular arasında, Oligonükleotit Yönlendirilmiş Mutagenez (ODM), cisgenez ve transgenez, transgenik anaçlara aşılama, agro-infiltrasyon, agro-inokulasyon, floral dip, RNA-bağımlı DNA metilasyonu (RdDM), ters ıslah ve yeni genom düzenleme yöntemleri olarak Çinko Parmak Nükleaz Teknolojisi (ZFN), transkripsiyon aktifleyici benzeri protein destekli nükleaz (TALEN) teknolojisi ve düzenli kümelenmiş aralayıcı kısa palindromik diziler/Cas protein (CRISPR/Cas) sistemleri yer almaktadır.