Arkhaia Anatolika Anadolu Arkeolojisi Araştırmaları Dergisi

Yazarlar: Aytekin BÜYÜKÖZER

Konular:

DOI:10.32949/Arkhaia.2018.1

Anahtar Kelimeler:Lagina,Ekate,Anctuary,Eribolos,Lasical Period,Emple,Agina,Ekate,Anctuary,Eribolos,Lasical Period,Emple

Özet: Lagina Hekate Kutsal Alanı Geç Hellenistik ve Erken İmparatorluk dönemlerindeki imar faaliyetleri ile son şeklini almıştır. Kutsal alanın dört tarafı Erken İmparatorluk Dönemi’nde inşa edilen Dor düzenindeki stoalarla çevrelenmiştir. Merkeze yakın bir noktada tapınak, tapınağın güneydoğusunda ise altar yer almaktadır. Buna karşın kutsal alanda halen devam eden çalışmalar sonucunda Hekate Tapınağı ve kültünün en azından MÖ 4. yy’a kadar gittiğini kanıtlayan verileri ulaşılmıştır. Bu çalışmanın amacı, kutsal alanın ve Hekate kültünün, arkeolojik ve epigrafik verilerden hareketle Lagina’da ne kadar eskiye gittiğini belirlemektedir. Bu kapsamda ilk olarak kutsal alanın kuzeydoğusunda tespit edilip daha sonra kutsal alanın dört bir tarafını çevrelediği anlaşılan peribolos mimari olarak kutsal alanın MÖ 4. yy’a kadar uzandığını gösteren en önemli kanıttır. Duvar, düz kenarlı, kabarık yüzeye sahip kaba yonulu dörtgen ve yamuk bloklardan çift sıra örgülü inşa edilmiştir. Bu örgü tekniği Stratonikeia Aşağı Kent Surları’nda, Kadıkulesi Tepesi’ndeki tamirat evrelerinde, batı ve kuzey surlarında da tespit edilmiş ve MÖ 4. yy’a tarihlendirilmiştir. Maussolos’un şehirleşme politikası çerçevesinde Stratonikeia’nın yanı sıra Lagina’da da imar faaliyetleri gerçekleşmiştir. Tapınak naosunda elde edilen veriler ise burada bir kült yapısı olduğu düşüncesini iyice pekiştirmiştir. Özellikle MÖ 4. ve 3. yy’a tarihlendirilen sikkelerin yoğunluğu, Hellenistik Dönem’e tarihlendirilen terrakota figürinler ve çok sayıda faltaşı burada korinth peristasisli yapıdan önce bir kült yapısını gösteren diğer arkeolojik kanıtlardır. Kutsal alanda çok sayıda yazıt bulunmuş ve yazıtların büyük kısmı Roma İmparatorluk Dönemi’ne tarihlendirilmiştir. Bununla birlikte kutsal alanda bulunan yazıtlardan üçünün MÖ 4. yy’a, birinin MÖ 197-166 yıllarına ait olduğu tespit edilmiştir. Bu yazıtların içerikleri burada bir kutsal alanının varlığını, bu alanın da Hekate’ye adandığını açıkça kanıtlar. Stratonikeia’nın isminin MÖ 430’dan 280’e kadar Hekatesia (Hekate’nin şehri) ismini alması da bölgede Hekate kültünün ne denli önemli olduğunun bir başka göstergesidir. Zaten Hekate Kültü MÖ 4 ve 3. yy’da çok güçlü olmalı ki MÖ 2. yy’ın sonunda korinth peristasisli görkemli tapınak yapılabilsin.

---