Arkhaia Anatolika Anadolu Arkeolojisi Araştırmaları Dergisi
Yazarlar: Aydın ERÖN
Konular:
DOI:10.32949/Arkhaia.2020.16
Anahtar Kelimeler:Thyateira,Astane Höyüğü,Nadolu Parsı,Apınak,Ö 6. Yüzyıl,Hyateira,Astane Höyüğü,Nadolu Parsı,Apınak,Ö 6. Yüzyıl
Özet: Antik Dönem’in önemli yerleşimleri arasında yer alan Thyateira antik kenti Manisa ili, Akhisar ilçe sınırları içerisinde yer almaktadır. Thyateira antik kentindeki sistemli kazı çalışmaları son yıllarda Hastane Höyüğü alanında yoğunlaşmış durumdadır. Hastane Höyüğü’nü, Thyateira antik kentinin “erken dönem yerleşimi” olarak tanımlamamız yanlış olmayacaktır. Çalışma içerisinde incelenen Anadolu parsı heykel parçası da Hastane Höyüğü kazı çalışmaları sırasında bulunmuştur. Eser volkanik tüf taşından yapılmıştır. Volkanik tüf taşının özellikle MÖ 7.-6. yüzyıl arasında tercih edilen bir malzeme çeşidi olduğu bilinmektedir. Anadolu parsı bölgeye özgü türlerden bir tanesidir. Neolitik Çağ’dan başlayarak MÖ 6. yüzyıl sonuna kadar Anadolu parsına yani pantere ayrı bir saygı gösterildiği buluntulardan net olarak anlaşılmaktadır. Özellikle MÖ 7.-6. yüzyıl arasında buluntu sayısındaki artış çekicidir. Mimari parçalar, heykel buluntuları, seramikler, fildişi eserler ve sikkeler üzerinde Anadolu parsı betimlemeleri karşımıza çıkmaktadır. Hastane Höyüğü buluntusu eser bir tabaka buluntusu değildir. Geç Hellenistik Dönem tapınağının üzerindeki tahribat tabakası içerisinde ortaya çıkarılmıştır. Anadolu parsı heykel parçası benzer örnekler yardımıyla MÖ 6. yüzyılın ilk yarısına tarihlendirilmiştir. Hastane Höyük alanının MÖ 7.-6. yüzyıllar arasında iskan gördüğü buluntu ve kalıntılar yardımıyla kanıtlanmıştır. 2015 yılı kazı çalışmaları sırasında İ-36/d plankaresinde Lydia kültürü ile bağlantılı duvar kalıntıları ile seramik buluntuları ortaya çıkarılmıştır. Söz konusu eserler Lydia kültürünün Hastane Höyüğü alanında varlığını kanıtlaması açısından oldukça önemlidir. Anadolu parsı heykel parçasının genel özellikleri dikkate alındığında Lydia tabakası ile aynı seviye içerisinde değerlendirilmesi mantıklı olacaktır. Bu durumda akla Anadolu parsı heykel parçasının hangi yapıya ait olduğu sorusu gelmektedir. Anadolu parsı örnekleri genel olarak değerlendirildiğinde eserlerin önemli bir bölümü tapınımla bağlantılı alanlarda bulunmuştur. Hastane Höyüğü buluntusunun da bir tapınak yapısı ile bağlantılı olma ihtimali oldukça yüksektir.