TÜRK AKADEMİK YAYINLAR DERGİSİ
Yazarlar: Mehmet TOPAL, Sibel OĞUZ HAÇAT
Konular:
Anahtar Kelimeler:Sosyal bilgiler, Demokrasi, İnsan hakları, Kavram
Özet: Bu çalışmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşlerine göre demokrasi ve insan hakları kavramlarını değerlendirmektir. Çalışma grubu, Gaziantep ve Kastamonu il, ilçe merkezleri ile köylerinde görev yapan 44 sosyal bilgiler öğretmenidir. Çalışmanın modeli; nitel araştırma modellerinden durum çalışmasıdır. Veri toplama aracı, araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış “Demokrasi ve İnsan Hakları Kavramlarına İlişkin Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Görüşlerine Yönelik Görüşme Formu” dur. Verilerin analizinde nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi ve betimsel analiz uygulanmıştır. Katılımcılar, görev yapılan yerlerin kültürel yapısı, ailenin eğitim durumu, sosyo-ekonomik koşulların etkisi, köy ve şehir hayatının bu kavramların algılanışında etkisi, her öğretmenin bu kavramları yeterince içselleştirememesi, öğrenci düzeylerinin aynı olmaması ve yaşanılan siyasi gelişmelerin demokrasi ve insan hakları kavramlarının öğretimi sırasında farklılığa yol açtığını ifade etmektedir. Bunun aksine, bu kavramların evrensel olduğunu ve tüm okullarda birbirine benzer eğitimin verildiğini de belirten öğretmenlerde yer almaktadır. Ayrıca, sosyal bilgiler öğretmenleri, vatandaşlık ve insan hakları eğitimi dersinin 8.sınıftan kaldırılmasının demokrasi ve insan hakları kavramlarına etkisi ile ilgili olumlu ve olumsuz görüşlerini belirtmektedir. Sosyal bilgiler öğretmenleri, sosyal bilgiler ders kitaplarında demokrasi ve insan hakları kavramlarının yeterli yer verildiğini ve üniversitede gördükleri mesleki eğitimin vatandaş yetiştirme konusunda yeterli olduğunu ifade etmektedir. Bu konuda yetersiz gören katılımcılarda bulunmaktadır. Teorik bilgiler yerine uygulamaya yönelik bilgilere yer verilebilir.